ARFAR -AGIOI THEODOROI

ARFAR -AGIOI  THEODOROI

Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2015

ΕΛΛΑΔΑ ΠΑΝΤΟΥ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015


~
ΕΛΛΑΔΑ  ΠΑΝΤΟΥ  Κυριακή  11  Οκτωβρίου  2015  :



1.-  ~ ΕΛΛΑΔΑ ΠΑΝΤΟΥ   Σάββατο  10  Οκτωβρίου  2015  : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2015/10/10-2015.html .- 
Πηγή  : www.ellines.com ,

***  Η πρώτη πρωτεύουσα της σύγχρονης Ελλάδας ΝΑΥΠΛΙΟ .
 Η πρώτη πρωτεύουσα της σύγχρονης Ελλάδας
Το ειδυλλιακό και ερωτικό Ναύπλιο αποτελεί δημοφιλή προορισμό για διακοπές όλο το χρόνο. Τρία κάστρα-σύμβολα, μουσεία με ανεκτίμητους θησαυρούς, ιστορικές εκκλησίες, πανέμορφα νεοκλασικά και πλακόστρωτα καλντερίμια μυρωμένα με βουκαμβίλιες σε ταξιδεύουν σ’ άλλες εποχές. Οργανωμένες, καθάριες παραλίες αλλά και μικροί, παρθένοι όρμοι σε αγκαλιάζουν αφήνοντας ανεξίτηλο στη μνήμη το ταξίδι σου στην πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδος.

Το Ναύπλιο, πρωτεύουσα του νομού Αργολίδας με τη μεγάλη και λαμπρή του ιστορία αλλά και την εξαίσια φυσική του ομορφιά θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ταξιδιωτικούς προορισμούς στον κόσμο. Χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο επισκέπτονται την πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδος που τους θυμίζει κάτι από την ιταλική Νάπολι ή τη Φλωρεντία μιας και το βενετσιάνικο στοιχείο είναι έντονο σε κάθε βήμα.

Μέσα στα γραφικά στενά της πόλης απλώνεται όλη η ιστορία της σαν ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό που την προστατεύουν στοργικά τα 3 κάστρα της. Πανέμορφα νεοκλασικά κτίρια, μουσεία με μοναδικούς θησαυρούς, βυζαντινές εκκλησίες που σημάδεψαν τη Νεότερη ιστορία και οθωμανικά τεμένη εναρμονίζονται πλήρως με το μεθυστικό άρωμα που αναδύουν οι βουκαμβίλιες.

Πέραν των πολλών μνημείων η πόλη διαθέτει ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Πελοποννήσου, αλλά και καθάριες παραλίες -που έχουν αποσπάσει γαλάζιες σημαίες- για τους λάτρεις της κολύμβησης.

Πέντε λεπτά απ’ το κέντρο της πόλης βρίσκεται η πανέμορφη και μικροσκοπική παραλία της Αρβανιτιάς η οποία χουζουρεύει στον ίσκιο δύο κάστρων, του Παλαμηδιού και της Ακροναυπλίας. Σε κοντινή απόσταση, λίγα χιλιόμετρα έξω απ’ το κέντρο του Ναυπλίου βρίσκεται η ζεστή και μεγάλη παραλία της Καραθώνας, εξοπλισμένη με θαλάσσια σπορ «τελευταίας γενιάς» και με πολλές καφετέριες με ξαπλώστρες όπου μπορείς να απολαύσεις ό,τι ποθείς. Αν είσαι λάτρης της πεζοπορίας, τότε απόλαυσε το αγαπημένο σου περπάτημα στο χωματόδρομο που ενώνει τις δύο παραλίες κάτω από τον προστατευτικό βράχο του Παλαμηδιού με μικρούς παρθένους όρμους, όπως το Νεράκι , να σε μαγεύουν σαν Σειρήνες και να σε προσκαλούν να ξαποστάσεις. Επίσης εδώ υπάρχει αναρριχητικό πεδίο για όσους αγαπούν την περιπέτεια. Αν πάλι προτιμάς πιο ρομαντικές διαδρομές, τότε η διαδρομή από το Φάρο μέχρι την Αρβανιτιά θα σε μαγέψει, καθώς το βράδυ φωτίζεται και γεμίζει με κόσμο που ρεμβάζει.
Ανάμεσα στα άλλα που έχουν καταξιώσει την πόλη είναι και η πληθώρα εκδηλώσεων που διοργανώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους όπως το Αναπλιώτικο Καρναβάλι, το Φεστιβάλ Ναυπλίου κ.α.
Επίσης οι Ναυπλιώτες περίφημοι για τη φιλοξενία τους σε περιμένουν, για να σου προσφέρουν μοναδικές στιγμές. Γραφικές, πεντακάθαρες ταβέρνες και ήσυχες καφετέριες στην προκυμαία είναι ό,τι πρέπει για ολόφρεσκο ψαράκι και χαλαρωτικό καφεδάκι απέναντι από το Μπούρτζι. Πολυτελή ξενοδοχεία και παραδοσιακές πανσιόν σου προσφέρουν άνετη διαμονή. Έλα και ζήσε το όνειρο! 
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ... 
– Το Μπούρτζι, που σημαίνει πύργος, έμελλε να γίνει το σήμα κατατεθέν της πόλης του Ναυπλίου. Αρχικά εκεί υπήρχε ένας βυζαντινός ναός αφιερωμένος στον Άγιο Θεόδωρο.
– Το Παλαμήδι αποτελεί ένα ακόμα σήμα κατατεθέν του Ναυπλίου και ειδικά το βράδυ, που είναι φωτισμένο, προσφέρει μια εντυπωσιακή και επιβλητική εικόνα. Είναι χτισμένο σε ύψος 216 μέτρων και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε μόλις σε 3 χρόνια.
– Ανάμεσα στα υπόλοιπα αξιοθέατα της πόλης είναι το πρώτο Γυμνάσιο της Ελλάδας, χτισμένο το 1833 και το πρώτο Νοσοκομείο της Ελλάδας, που είναι σήμερα άριστα αναπαλαιωμένο.
 
***  Η πόλη του ήλιου και του Πολιτισμού ... ΚΑΛΑΜΑΤΑ .
Η πόλη του ήλιου και του Πολιτισμού
Η Καλαμάτα, πρωτεύουσα του Νομού Μεσσηνίας, βρίσκεται στο μυχό του Μεσσηνιακού κόλπου και είναι κτισμένη στους πρόποδες του όρους Καλάθι, στις παρυφές του Ταϋγέτου, στη θέση των αρχαίων Φαρών. Αποτελεί το διοικητικό, οικονομικό και εμπορικό κέντρο της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου σε απόσταση 215 χιλιόμετρα από την Πάτρα και 230 χιλιόμετρα από την Αθήνα.
Η Καλαμάτα έχει πληθυσμό 54.567 κατοίκους (απογραφή 2011) και  είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Πελοποννήσου μετά την Πάτρα. Ο Δήμος Καλαμάτας έχει πληθυσμό 69.849 κατοίκους (απογραφή 2011).
Έχει έντονη νυχτερινή ζωή χειμώνα και καλοκαίρι, στο ιστορικό κέντρο, την παραλία και το προάστιο της πόλης την Βέργα χτισμένη στους πρόποδες του όρους Καλάθι, όπου υπάρχουν υπέροχα μαγαζιά με καταπληκτική θέα στη θάλασσα και την πόλη της Καλαμάτας.
Οι παραλίες θα σας μαγέψουν. Η παραλία της Καλαμάτας βραβεύεται με Γαλάζια Σημαία εδώ και χρόνια, ενώ μπορείτε να ανακαλύψετε πανέμορφες παραλίες σε απόσταση αναπνοής από τη μεσσηνιακή πρωτεύουσα όπως στο Αλμυρό, στην Αβία ή ακόμα και στη Μεσσηνιακή Μάνη.
Στο Δήμο Καλαμάτας υπάρχουν πολλοί και σπουδαίοι αρχαιολογικοί χώροι, όπως των Ακοβίτικων, του Ελαιοχωρίου, του Βόλιμου Αρτεμισίας και της Αρχαίας Θουρίας.
Οδικώς η Καλαμάτα συνδέεται με την Τρίπολη και κατ’ επέκταση με την Αθήνα, μέσω του αυτοκινητόδρομου Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα. Δυτικά η Καλαμάτα συνδέεται οδικά με τον Πύργο Ηλείας και την Πάτρα. Η Καλαμάτα διαθέτει πολιτικό αεροδρόμιο (IATA:KLX), από το οποίο πραγματοποιούνται πτήσεις προς Aθήνα και Θεσσαλονίκη, καθώς και πτήσεις τσάρτερ προς διάφορες πόλεις της Ευρώπης. Η απόσταση από την πόλη της Καλαμάτας είναι 7 km.
Στο λιμάνι της Καλαμάτας υπάρχουν δρομολόγια προς Κύθηρα και Κρήτη τους καλοκαιρινούς μήνες. Η Καλαμάτα διαθέτει αστικό σύστημα λεωφορείων με πέντε γραμμές και οργανωμένη μαρίνα.
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ... 
– Υπάρχει αναφορά για την πόλη από τον Όμηρο, όπου αναφέρει τις Φαρρές, αρχαία πόλη χτισμένη περίπου εκεί που βρίσκεται σήμερα το φράγκικο κάστρο της πόλης. Η Καλαμάτα έχει περιορισμένη σημασία κατά την αρχαία περίοδο καθώς βρίσκεται κάτω από λακωνική κυριαρχία από τα μέσα του 8ου αιώνα π.Χ. μέχρι τα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. Αποκτά αίγλη μετά την τέταρτη σταυροφορία (1204 μ.Χ.), οπότε περνάει στα χέρια των φράγκων. Ο Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος χτίζει το κάστρο και ξεκινάει η οικονομική ακμή της πόλης.
– Το σημαντικότερο γεγονός της μακρόχρονης ιστορίας της πόλης είναι η απελευθέρωσή της από τους Τούρκους στις 23 Μαρτίου του 1821. Την ημέρα εκείνη ο Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Παπαφλέσσας και άλλοι μπήκαν μέσα στην πόλη ως απελευθερωτές, κήρυξαν την επανάσταση στον ιερό ναό των Αγίων Αποστόλων.
– Η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, το σύμβολο της πόλης, είναι μια μικρή βυζαντινή εκκλησία, το φράγκικο Κάστρο προσφέρει πανοραμική θέα της πόλης. Το πάρκο σιδηροδρόμων είναι υπαίθριο σιδηροδρομικό μουσείο, το μεγαλύτερο στην Ελλάδα και βραβευμένο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
– Οι Ελιές Καλαμών είναι μεγάλες, μαύρες ελιές με απαλή σαρκώδη υφή. Είναι αναγνωρισμένο είδος προστατευόμενης ονομασίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και μόνο ελιές από την περιοχή της Καλαμάτας μπορούν να φέρουν και το όνομα.
 
*** Το νησί των καπεταναίων  ... ΣΠΕΤΣΕΣ 
Το νησί των καπεταναίων
Οι Σπέτσες είναι το πιο κοσμοπολίτικο και γραφικό νησί του Αργοσαρωνικού. Είναι ιδιαιτέρως δημοφιλής προορισμός για τις αποδράσεις του Σαββατοκύριακου, καθώς είναι σε απόσταση αναπνοής από την Αθήνα!
Τα στενά της πόλης των Σπετσών είναι γραφικά και χαρακτηρίζονται από την  παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Τα νεοκλασικά σπίτια, τα αρχοντικά και τα επιβλητικά καπετανόσπιτα θα σας μαγέψουν. Στις Σπέτσες, απαγορεύεται η κυκλοφορία των αυτοκινήτων.
Σήμα κατατεθέν της πόλης είναι το λιμάνι της Ντάπιας, με τη φημισμένη πλατεία του, σημείο συνάντησης των κατοίκων και των επισκεπτών. Στο κέντρο της πλατείας Ποσειδωνίου δεσπόζει το επιβλητικό άγαλμα της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας. Η Καγκελαρία, που βρίσκεται στην άκρη του λιμανιού της Ντάπιας, έχει μεγάλη ιστορία. Πριν από το 1770 χρησίμευε ως τόπος συγκέντρωσης των προκρίτων του νησιού, ενώ αργότερα στέγασε το Δημαρχείο.
Την περίοδο 1821-1832, ο Σπέτσες έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση. Οι Σπέτσες, μαζί με την Ύδρα και τα Ψαρά, ήταν από τα πρώτα νησιά που επαναστάτησαν, με ενεργό συμμετοχή στον αγώνα έναντι των Τούρκων Ο Σπετσιωτικός στόλος, αποτελούμενος από εμπορικά πλοία σπετσιωτών, πήρε μέρος σε μεγάλο αριθμό ναυμαχιών, όπως της Αρμάτας, καθώς και σε ξακουστούς αποκλεισμούς οχυρών, συγκεκριμένα του Ναυπλίου και της Μονεμβασιάς. Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, Ανδρέας Μιαούλης, Χατζηγιάννης Μέξης και Κοσμάς Μπαρμπάτσης, είναι μερικοί μόνο από τους Σπετσιώτες που έγραψαν Ιστορία.
Μπορεί κανείς να επισκεφθεί τα αρχοντικά του Χατζηγιάννη Μέξη, της Μπουμπουλίνας, του Σωτηρίου Ανάργυρου, την Αναργύρειο – Κοριαλένειο Σχολή, την Καποδιστριακή Πνευματική Στέγη, το εκκλησάκι της Παναγίας της Αρμάτας, τη σπηλιά του Μπεκίρη. Πέρα από το μουσείο Σπετσών που στεγάζεται στο αρχοντικό του Χατζηγιάννη Μέξη υπάρχει και μουσείο της Μπουμπουλίνας.
Το «Ποσειδώνιο», που κτίσθηκε από τον Σ.Ανάργυρο, στις αρχές του αιώνα μας και διατηρεί όλη την παλιά του αίγλη, με την εξαίσια αρχιτεκτονική του καθώς οι θαυμάσιοι διακοσμημένοι εσωτερικοί χώροι του, το καθιστούν ακόμα και σήμερα πόλο θαυμασμού μιας άλλης αρχιτεκτονικής αντίληψης. Αποτέλεσε τόπο διαμονής διάσημων, πολιτικών, επιχειρηματιών και καλλιτεχνών.
Σίγουρα ένας επισκέπτης θέλει έστω μία φορά να παρευρεθεί στη διάσημη γιορτή της Αρμάτας, στον εορτασμό δηλαδή της επετείου της Ναυμαχίας των Σπετσών, που πραγματοποιείται το δεύτερο σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου. Η γιορτή κορυφώνεται με την αναπαράσταση της ναυμαχίας της Αρμάτας, την πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας και πυροτεχνήματα.
Πέρα από την ιστορία που μπορείτε να δείτε σε κάθε γωνιά του νησιού, οι Σπέτσες προσφέρουν και όμορφες παραλίες. Οι παραλίες της Αγίας Μαρίνας, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Μάμαντος, της Κουνουπίτσας,των «Σχολών», του Κουζουνού, της Ξυλοκέριζας, των Αγίων Αναργύρων είναι μόνο λίγες από αυτές που ξεχωρίζουν. 
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ...
– Ο φάρος των Σπετσών, μαζί με τον φάρο της Τζιας είναι οι πρώτοι φάροι που δημιουργήθηκαν και απότέλεσαν μέρος του Ελληνικού Φαρικού Δικτύου (1837). Aυτός που κοσμεί σήμερα τον παλαιό λιμένα των Σπετσών είναι ο πέτρινος φάρος  που λειτούργησε για πρώτη φορά το 1885.
– Στο καμπαναριό του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Νικολάου υψώθηκε η σημαία της Επανάστασης του 1821.
– Νιάρχος, Ωνάσης, Λιβανός, Τζάκυ Κένεντι-Ωνάση, Μαρία Κάλλας, Νουρέγιεφ, Αλέξανδρος και Αμαλία Φλέμινγκ, οι οικογένειες Τσώρτσιλ, Κέντεντυ και Ροθτσάιλντ είναι μόνο λίγοι από τους διάσημους επισκέπτες του νησιού.
– Το ξενοδοχείο Ποσειδώνιο συνέβαλε στην ανάπτυξη του μοντέρνου χαρακτήρα του νησιού, όντας πόλος έλξης μεγάλων προσωπικοτήτων όπως πρίγκιπες, βασιλιάδες, πρωθυπουργοί, βιομήχανοι, καλλιτέχνες και επιστήμονες.

***  Το νησί της μαστίχας  ... ΧΙΟΣ .
Το νησί της μαστίχας
Η Χίος είναι το νησί που συνδυάζει ιστορία, πολιτισμό και ένα καταπληκτικό φυσικό τοπίο με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και μοναδικά τοπικά προϊόντα. Οι παραλίες θα σας μαγέψουν, ενώ η επίσκεψη στα μνημεία που βρίσκονται διασκορπισμένα σε όλο το νησί θα σας ταξιδέψουν σε μία άλλη εποχή.
Έχει χαρακτηρισθεί ως γεωλογικός παράδεισος, καθώς στο νησί βρίσκονται τα αρχαιότερα πετρώματα όλης της Ευρώπης, τα αρχαιότερα απολιθώματα Αμμωνιτών της Ελλάδας καθώς και εντυπωσιακά ρήγματα και μεγάλος αριθμός καρστικών σχηματισμών. Μπορείτε να επισκεφθείτε τα σπήλαια του νησιού, 2 εκ των οποίων είναι ανοιχτά στο κοινό, το Σπήλαιο Ολύμπων και το Σπήλαιο του Αγίου Γάλακτος.
Ο βράχος της Δασκαλόπετρας, ο οποίος βρίσκεται επάνω από την ομώνυμη παραλία του Βροντάδου, είναι ένα από τα πιο γνωστά μνημεία του νησιού. Συνδέθηκε στενά με την παράδοση του Ομήρου και θεωρήθηκε το Σχολείο του μεγάλου ποιητή. Η Χίος είναι μία από τις επτά πόλεις (Σμύρνη, Χίος, Κολοφών, Ιθάκη, Πύργος, Άργος, Αθήνα) που διεκδικούν την καταγωγή του Ομήρου.
Η Χίος περιλαμβάνει μία μεγάλη γκάμα από παραλίες, που μπορούν να ικανοποιήσουν και τα πλέον απαιτητικά γούστα, όπως ο Όρμος του Λω, ο Αφανής Ναύτης, το Τάγμα στην Αγία Παρασκευή, η Δασκαλόπετρα και η παραλία του Γλάρου. Επίσης,  τρεις ακτές που χαρακτηρίζονται από το ολόλευκο τους βότσαλο είναι ο Γιόσσωνας, ο Ναγός και το Γιαλυσκάρι. αν βρεθείτε στο δυτικό μέρος του νησιού επιλέξτε την Αγία Ειρήνη, το Λιθί, την Ελίντα, το Μετόχι, το Τηγάνι, το Τραχήλι, τα Πραστιά, τα Μαγεμένα, το Μάναγρο, τα Λημνιά, τα Λευκάθια, τη Λήμνο, τη Λαμψά, την Αγία Μαρκέλλα. Μία από τις ωραιότερες παραλίες της Χίου, με τα ηφαιστειογενή μαύρα βότσαλα, αποτέλεσμα της έκρηξης του ανενεργού πλέον ηφαιστείου Ψάρωνας. Τα Μαύρα Βόλια ή Μαύρος Γιαλός βρίσκονται αμέσως μετά το γραφικό λιμανάκι του Εμποριού.
Η πρωτεύουσα του νησιού έχει οπτική επαφή με τα παράλια της Μικράς Ασίας, στην αρχαιότητα αυτή η στρατηγική της θέση της επέτρεπε να είναι ηγέτιδα στο εμπόριο, καθώς βρισκόταν στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης και διατηρούσε στενή σχέση με την Ιωνία. Αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι το νησί κατοικείται από το 6.000 π.Χ.  και ότι η πόλη της Χίου κτίστηκε από Ίωνες λίγο πριν από το 1.000 π.Χ.
Κοντά στην πλατεία, υπάρχουν κτίσματα που διασώθηκαν από την εποχή της Τουρκοκρατίας στο νησί, το Μπαιρακλή Τζαμί, το Οσμανιέ Τζαμί, καθώς και Οθωμανικές κρήνες. Το μεσαιωνικό κάστρου της Χίου ανάγεται στα τέλη του 10ου αιώνα. Το κάστρο που κατοικείται συνεχώς από την εποχή που χτίσθηκε μέχρι σήμερα, έχει στενά δρομάκια και κτίρια ποικίλων εποχών. Κοντά στην πύλη και στο εσωτερικό του κάστρου βρίσκεται διώροφο κτίσμα, γνωστό ως το «Παλάτι Ιουστινιάνι». Η κατασκευή του ανάγεται στους χρόνους της Γενουατοκρατίας, περίοδο κατά την οποία αποτέλεσε διοικητήριο. Σήμερα, αναστηλωμένο, λειτουργεί ως χώρος περιοδικών εκθέσεων αρχαιοτήτων. Άλλο ένα κτίσμα των χρόνων της Γενουατοκρατίας, αποτελεί η «Σκοτεινή φυλακή», που συνδέθηκε με ένα τραγικό γεγονός της νεώτερης ιστορίας της Χίου, καθώς ήταν το σημείο που φυλακίσθηκαν το 1822 εβδομήντα πρόκριτοι της Χίου πριν οδηγηθούν στην αγχόνη.
Ο Ανάβατος, ο λεγόμενος Μιστράς του Αιγαίου, βρίσκεται στα Δυτικά της Χίου και είναι κτισμένος πάνω από έναν απότομο γκρεμό. Εδώ γράφτηκε ένα από τα κομμάτια της ιστορίας του νησιού, στην επανάσταση του 1821 και στις σφαγές του 1822. Ήταν ένας τόπος μαρτυρικός, καθώς φέρεται πως εκεί αυτοκτόνησαν, όπως στο Ζάλλογγο, Χιώτισσες κατά την Καταστροφή, για να μην πέσουν στα χέρια των Οθωμανών.
Στο νησί της Χίου παράγεται η μοναδική στον κόσμο μαστίχα. Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι από τον 1o μ.X.αιώνα καλλιεργούνταν στη Χίο για φαρμακευτική χρήση. Το δέντρο που παράγει μαστίχα λέγεται σχίνος και είναι αειθαλής θάμνος που ζει πάνω από εκατό χρόνια και το ύψος του δεν ξεπερνάει τα δύο με τρία μέτρα. Σχίνοι ευδοκιμούν σε διάφορα μέρη, μόνο όμως οι σχίνοι που βρίσκονται στη Χίο «δακρύζουν» και δίνουν τη μοναδικά αρωματική ρητίνη, τη μαστίχη, στα νότια του νησιού, τα Μαστιχοχώρια.  
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ...  
– Η Χίος είναι μία από τις επτά πόλεις (Σμύρνη, Χίος, Κολοφών, Ιθάκη, Πύργος, Άργος, Αθήνα) που διεκδικούν την καταγωγή του Ομήρου.
– Το νησί απέχει ελάχιστα από τις ακτές της Μικράς Ασίας, και συγκεκριμένα τη χωρίζουν μόλις 3,5 ναυτικά μίλια από το ακρωτήριο Πούντα ως τη χερσόνησο της Ερυθραίας στο ύψος του Τσεσμέ
– Στην πλατεία του Κάστρου έχει ιδρυθεί νεκροταφείο επιφανών Οθωμανών, όπου μεταξύ των άλλων διακρίνεται το ταφικό μνημείο του καπουδάν πασά Καρά Αλή, του οποίου τη ναυαρχίδα ανατίναξε ο Κανάρης το 1822, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης
– Ο Ευγένιος Ντελακρουά εμπνεύστηκε από την Ελληνική επανάσταση και την Χίο με το έργο του «Η Σφαγή της Χίου».
– Σχίνοι ευδοκιμούν σε διάφορα μέρη, μόνο όμως οι σχίνοι που βρίσκονται στη Χίο «δακρύζουν» και δίνουν τη μοναδικά αρωματική ρητίνη, τη μαστίχη, στα νότια του νησιού, τα Μαστιχοχώρια (λόγω του ιδιαίτερου κλίματος της συγκεκριμένης περιοχής και της σύστασης του εδάφους).

***  Η ανατολική άκρη της Ελλάδας  ... ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ .
Η ανατολική άκρη της Ελλάδας

Η Μεγίστη, γνωστότερη με την ονομασία Καστελλόριζο, αποτελεί το ανατολικότερο άκρο της Ευρώπης. Απέχει από τις Τουρκικές Ακτές μόλις 2 ναυτικά μίλια. Πήρε την επίσημη ονομασία του λόγω του ότι είναι το μεγαλύτερο από ένα σύμπλεγμα δεκατεσσάρων μικρών νησιών με διασημότερο τη Ρω.

Το νησί είχε δικό του πολιτισμό, αν κρίνει κανείς από αρχαία ευρήματα, επιγραφές, τάφους, τείχη καθώς και ερείπια του ναού του Απόλλωνος Μεγιστέως, η λατρεία του οποίου ήταν διαδεδομένη στο νησί καθώς και στα κοντινά παράλια της Μικρασίας όπως στα Πάταρα, όπου είχαν στήσει ναό με το άγαλμά του.

Το κάστρο των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη χτίστηκε το 14ο αιώνα και σήμερα σώζονται μόνο τα ερείπια του κτίσματος τα οποία βρίσκονται πάνω στο Καστέλο Ρόσο, τον κόκκινο βράχο απ’ όπου προέρχεται και η ονομασία του νησιού. Στη δυτική πλευρά του Καστελλόριζου βρίσκεται το σημαντικότερο και αρχαιότερο μνημείο του νησιού, το Παλαιόκαστρο. Πρόκειται για αρχαίο οικισμό με πολλά κτίσματα και δεξαμενές. Στη δωρική ακρόπολη του 3ου αιώνα π.Χ. σώζεται μια επιγραφή που περιλαμβάνει τον όρο Μεγίστη.

Στην πλέον περίοπτη θέση του νησιού, πάνω από το Μανδράκι, δεσπόζει ο μεγάλος μητροπολιτικός Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, το λαμπρό θρησκευτικό και αρχιτεκτονικό στολίδι, συνυφασμένο με την κοινωνική και πολιτιστική ζωή του Καστελλόριζου, από την ίδρυσή του μέχρι και σήμερα. Πρόκειται για ναό εξαιρετικής τέχνης, σε ρυθμό τρίκλυτης θολωτής βασιλικής, με πλούσια εικονογράφηση, μαρμάρινα τέμπλα και πανύψηλο μαρμάρινο καμπαναριό. Η στέγη της Μητρόπολης αυτής στηρίζεται σε δώδεκα μονολιθικούς γρανιτένιους κίονες που μεταφέρθηκαν από το ναό του Απόλλωνα στα Πάταρα της Λυκίας, στη Μικρά Ασία.
Η Γαλάζια Σπηλιά, γνωστή και με το όνομα «Σπηλιά του Παραστά» ή «Φώκιαλη», καθώς μέσα στην σπηλιά κατοικούν φώκιες, είναι το μεγαλύτερο και ωραιότερο από τα ενάλια σπήλαια της Ελλάδας και ίσως και της Μεσογείου. Είναι γνωστό παγκόσμια για τον πλούσιο σταλακτιτικό στολισμό, που φωτίζεται από τις ακτίνες, παρουσιάζοντας ένα θέαμα μοναδικό.
Στα νοτιοδυτικά του νησιού στέκει το μικρό νησάκι Ρω που μπορεί κανείς να προσεγγίσει με ναυλωμένο καϊκι. Το νησάκι είναι γνωστό για την Κυρά της Ρω, τη μοναδική κάτοικο που, που για δεκαετίες φύλαγε το νησί και κάθε πρωί ύψωνε την ελληνική σημαία.
Στο νησάκι Στρογγύλη βρίσκεται ο ναυτικός φάρος και μοναδικοί κάτοικοι του νησιού είναι οι φαροφύλακες.
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ... 
– Το όνομα Καστελλόριζο είναι δυτικής προέλευσης και σημαίνει κόκκινο φρούριο.
-Το 1948 ενώνεται με την Ελλάδα.
-O Άγιος Γεώργιος του Βουνού είναι χτισμένος σε ύψωμα, μοιάζει με απόρθητο κάστρο και συνδέεται με το λιμάνι με 315 σκαλοπάτια. Μέσα στην εκκλησία υπάρχει τρύπα που οδηγεί σε σπήλαιο – κατακόμβη με πηγή και τοιχογραφία του Αγίου στο βάθος.
-Κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων το νησί βομβαρδίζεται και υφίσταται μεγάλες καταστροφές, με αποτέλεσμα το μεγάλο μέρος των κατοίκων του να μεταναστεύσει σε άλλους τόπους, ιδίως στην Αυστραλία.

***  Το νησί του «Απέραντου γαλάζιου»   .. ΑΜΟΡΓΟΣ
Το νησί του «Απέραντου γαλάζιου»
Η Αμοργός βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο των Κυκλάδων, ανάμεσα στη Νάξο, τις Μικρές Κυκλάδες και την Αστυπάλαια. Συνδυάζει το άγριο και ορεινό τοπίο με το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου.
Διαθέτει δύο φυσικά λιμάνια, τα Κατάπολα στο κέντρο και την Αιγιάλη στα βόρεια. Μεγάλο τμήμα των ακτών της είναι εξαιρετικά βραχώδες και καταλήγει απότομα στη θάλασσα. Η Χώρα είναι η πρωτεύουσα του νησιού. Η περιήγηση στα στενά  λιθόστρωτα δρομάκια με τις κατάλευκες εκκλησίες και τα διώροφα αρχοντικά είναι μαγευτική. Η περίφημη πλακόστρωτη «Λόζα» και το ιστορικό Κάστρο, που δεσπόζει πάνω στο βράχο προκαλούν εντύπωση στον επισκέπτη.
Το βυζαντινό μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας είναι πλούσιο σε ιστορικά κειμήλια και ξεχωρίζει για την αρχιτεκτονική της. Αποτελεί μια από τις παλαιότερες στην Ελλάδα και είναι χτισμένη στον πιο απόκρημνο βράχο του όρους Προφήτη Ηλία. Βρίσκεται 300 μέτρα πάνω από τη θάλασσα και χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό το 1088. Το κτίριο εκτείνεται σε μήκος 40 μέτρων ενώ το πλάτος του δεν ξεπερνά τα 5 μέτρα. Η ανάβαση ίσως δυσκολέψει κάποιους, αλλά μόλις φθάσετε η θέα θα σας αποζημιώσει.
Σε απόσταση 12 χιλιόμετρων από τη Χώρα, βρίσκονται οι οικισμοί Καμάρι και Βρούτση της Κάτω Μεριάς  με την ιστορική  εκκλησία του Αγίου Νικολάου, το Καστρί, την αρχαία ακρόπολη της Αρκεσίνης και φυσικά την καταπληκτική παραλία  του Μούρου.
Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε την Αιγιάλη. Είναι ένας κόλπος με αμμουδερές παραλίες υπέροχης φυσικής ομορφιάς. Στις πλαγιές των γύρω λόφων είναι σκαρφαλωμένα τρία παραδοσιακά χωριά, η Λαγκάδα, τα Θολάρια και ο Ποταμός. Μεγάλο ενδιαφέρον στην περιοχή παρουσιάζουν οι παλιοί ανεμόμυλοι, το φαράγγι του Αρακλού, η ιστορική Καστροκκλησιά της Αγίας Τριάδας, η εκκλησία της Πανωχωριανής και το παλιό χωριό Στρούμπος.
Το νησί προσφέρει αρκετές παραλίες. Η Αγία Άννα απέχει 3 χλμ από την Χώρα ενώ η παραλία της Καλοταρίτισσας απέχει 23 χλμ και αν προτιμάτε χρυσή άμμο και τα διάφανα νερά τότε θα σας εντυπωσιάσει. Η παραλία της Αιγιάλης έχει σχήμα πετάλου όπου εμφανίζονται όλες οι αποχρώσεις του μπλε, έχει λευκή ψιλή άμμο και κρυστάλλινη θάλασσα. Η παραλία Παραδείσια, όπως θα σας πουν οι ντόπιοι, είναι ένας μικρός παράδεισος.
Η Αμοργός αποτελεί ιδανικό προορισμό για πεζοπορία. Υπάρχουν μονοπάτια και προσφέρουν στον επισκέπτη εκπληκτικές εικόνες φυσικού τοπίου. 
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ...   
– Στην Αμοργό γυρίστηκε η ταινία Απέραντο Γαλάζιο, του σκηνοθέτη Luc Besson
– Τα μονοπάτια, μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’80,  αποτελούσαν τον βασικό τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των περιοχών της Αμοργού. Σήμερα στην Αμοργό έχουν χαρτογραφηθεί και σηματοδοτηθεί τα 6 κύρια μονοπάτια της και έχει εκδοθεί ειδικός περιηγητικός οδηγός.
– Η Μονή της Χοζοβιώτισσας, ένα σύμβολο για την Ορθοδοξία, ενδέχεται σε λίγα χρόνια να αποτελεί και μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Κι αυτό χάρη στον Ιταλό αρχιτέκτονα Tζόρτζιο Μαρτίνο, που αγάπησε το νησί και επιχειρεί να βάλει τη Μονή στην περίφημη λίστα της Ουνέσκο. Μαζί με τους Τζοβάνι Περότι και Δημήτρη Πικιώνη, είναι οι τρεις που φροντίζουν για τον φάκελο της σχετικής υποψηφιότητας.
– Η Αμοργός είναι γνωστή για την ψημένη ρακή που γίνεται με ρακή, μέλι και βότανα. Επίσης για το πατάτατο ένα παραδοσιακό πιάτο με αρνί και πατάτες.

*** Το στολίδι των Κυκλάδων ,... ΚΥΘΝΟΣ 
Το στολίδι των Κυκλαδων
Η Κύθνος είναι ένα από τα νησιά που βρίσκονται πολύ κοντά στην Αθήνα, κάτι που την καθιστά ιδανικό προορισμό για σύντομες αποδράσεις.
Στο νησί υπάρχουν δύο χωριά, η Χώρα ή Μεσαριά και η Δρυοπίδα. Επιπλέον υπάρχουν τρεις κύριοι παραθαλάσσιοι οικισμοί: το κύριο λιμάνι ο Μέριχας, τα Λουτρά με τις ιαματικές πηγές και η Παναγία Κανάλα με την ομώνυμη εκκλησία. Έχει 128 ξωκλήσια εκτός από τις εκκλησίες των δυο χωριών της.
Πριν το ακρωτήρι Κέφαλος, ανάμεσα στους λόφους Σκλάβο και Γιαλούδι στα βόρεια του νησιού, βρίσκεται το Κάστρο της Ωριάς. Μπορείτε να επισκεφθείτε τα ερείπια από τις παλιές κατοικίες που σώζονται μέχρι και σήμερα. Εδώ βρισκόταν η μεσαιωνική πρωτεύουσα του νησιού μέχρι το 16ο αι. Στο Κάστρο σώζονται ερείπια του τείχους και σπιτιών, ενώ από τις πολλές εκκλησίες του (λέγεται πως την περίοδο της ακμής του έφταναν τις 100) δεν σώζονται παρά οι εκκλησίες της Κεραλεούσας και της Αγίας Τριάδας – κι αυτές όχι σε καλή κατάσταση.
Κοντά στο πανέμορφο χωριό Δρυοπίδα, στη θέση Φιρές, βρίσκεται το σπήλαιο Καταφύκι. Το σπήλαιο Καταφύκι είναι ένα από τα μεγαλύτερα  σπήλαια της Ελλάδας, με γοητευτικούς λαβύρινθους που κοσμούνται από πολύ πλούσιο και ιδιαίτερα εντυπωσιακό σταλακτιτικό και σταλαγμιτικό διάκοσμο.
Η πιο εντυπωσιακή παραλία της Κύθνου είναι η Κολώνα, στην οποία μία λωρίδα άμμου χωρίζει τη θάλασσα στη μέση δημιουργώντας δύο αμμουδιές στην ίδια παραλία. Μία από τις πιο αξιόλογες παραλίες της Κύθνου είναι τα Λουτρά. Εάν βουτήξετε στην άκρη της, θα απολαύσετε τις ευεργετικές ιδιότητες των ζεστών νερών των ιαματικής πηγών που καταλήγουν στην παραλία με τα πεντακάθαρα νερά. Κοντά στα Λουτρά θα συναντήσετε την παραλία της Αγίας Ειρήνης με τον γραφικό οικισμό και το Σχοινάρι. Ανάμεσα στα Ποτάμια και την περιοχή Μαρουλά βρίσκεται η παραλία Καβουροχέρι, ενώ το Κουρί είναι στο ενδιάμεσο των παραλιών Νάουσα και Ζογκάκι, που ενώνονται μεταξύ τους με σκαλάκια.
Οι υποβρύχιες έρευνες και η ανασκαφή του αρχαίου λιμανιού του Βρυοκάστρου, στον όρμο Μανδράκι, άρχισαν το 2005 και βρίσκονται σε εξέλιξη. Στον πυθμένα της θάλασσας εντοπίστηκαν τα θεμέλια των παράκτιων τειχών καθώς και ένας κυματοθραύστης μήκους πάνω από 100 μέτρα ο οποίος όριζε στα Νότια την είσοδο του λιμανιού.
Το Υδροθεραπευτήριο της Κύθνου βρίσκεται στα Λουτρά. Το κτίσμα χρονολογείται από το 1857 και διαθέτει ιαματικές πηγές με θεραπευτικές ιδιότητες. Θα δείτε από κοντά τους λουτήρες του πρώτου βασιλικού ζεύγους της Νεότερης Ελλάδας του Όθωνα και της Αμαλίας, που βρίσκονται εκεί.   ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ...  
-Η Κύθνος χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας πρώτα από τους Ρωμαίους. Έγινε δε περισσότερο γνωστή από ένα τρομερό πειρατή με το όνομα Νέρων κατά του οποίου επιχείρησε ολόκληρη εκστρατεία ο Καλπούρνιος Ασπρενάτος κατά την οποία συνέλαβε και σκότωσε τον ψευδο-Νέρωνα.
-Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας στην Κανάλα είναι ένα εξαιρετικό έργο της Κρητικής σχολής και την αγιογράφησε ο ιερέας Εμμανουήλ Σκορδίλης το 1575. Κάθε Δεκαπενταύγουστο στην Παναγιά την Κανάλα γίνεται το μεγαλύτερο πανηγύρι στην Κύθνο με την συμμετοχή και του πολεμικού ναυτικού

***  Το νησί των καπεταναίων .... ΣΠΕΤΣΕΣ .
Το νησί των καπεταναίων
Οι Σπέτσες είναι το πιο κοσμοπολίτικο και γραφικό νησί του Αργοσαρωνικού. Είναι ιδιαιτέρως δημοφιλής προορισμός για τις αποδράσεις του Σαββατοκύριακου, καθώς είναι σε απόσταση αναπνοής από την Αθήνα!
Τα στενά της πόλης των Σπετσών είναι γραφικά και χαρακτηρίζονται από την  παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Τα νεοκλασικά σπίτια, τα αρχοντικά και τα επιβλητικά καπετανόσπιτα θα σας μαγέψουν. Στις Σπέτσες, απαγορεύεται η κυκλοφορία των αυτοκινήτων.
Σήμα κατατεθέν της πόλης είναι το λιμάνι της Ντάπιας, με τη φημισμένη πλατεία του, σημείο συνάντησης των κατοίκων και των επισκεπτών. Στο κέντρο της πλατείας Ποσειδωνίου δεσπόζει το επιβλητικό άγαλμα της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας. Η Καγκελαρία, που βρίσκεται στην άκρη του λιμανιού της Ντάπιας, έχει μεγάλη ιστορία. Πριν από το 1770 χρησίμευε ως τόπος συγκέντρωσης των προκρίτων του νησιού, ενώ αργότερα στέγασε το Δημαρχείο.
Την περίοδο 1821-1832, ο Σπέτσες έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση.Οι Σπέτσες, μαζί με την Ύδρα και τα Ψαρά, ήταν από τα πρώτα νησιά που επαναστάτησαν, με ενεργό συμμετοχή στον αγώνα έναντι των Τούρκων Ο Σπετσιωτικός στόλος, αποτελούμενος από εμπορικά πλοία σπετσιωτών, πήρε μέρος σε μεγάλο αριθμό ναυμαχιών, όπως της Αρμάτας, καθώς και σε ξακουστούς αποκλεισμούς οχυρών, συγκεκριμένα του Ναυπλίου και της Μονεμβασιάς. Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, Ανδρέας Μιαούλης, Χατζηγιάννης Μέξης και Κοσμάς Μπαρμπάτσης, είναι μερικοί μόνο από τους Σπετσιώτες που έγραψαν Ιστορία.
Μπορεί κανείς να επισκεφθεί τα αρχοντικά του Χατζηγιάννη Μέξη, της Μπουμπουλίνας, του Σωτηρίου Ανάργυρου, την Αναργύρειο – Κοριαλένειο Σχολή, την Καποδιστριακή Πνευματική Στέγη, το εκκλησάκι της Παναγίας της Αρμάτας, τη σπηλιά του Μπεκίρη. Πέρα από το μουσείο Σπετσών που στεγάζεται στο αρχοντικό του Χατζηγιάννη Μέξη υπάρχει και μουσείο της Μπουμπουλίνας.
Το «Ποσειδώνιο», που κτίσθηκε από τον Σ.Ανάργυρο, στις αρχές του αιώνα μας και διατηρεί όλη την παλιά του αίγλη, με την εξαίσια αρχιτεκτονική του καθώς οι θαυμάσιοι διακοσμημένοι εσωτερικοί χώροι του, το καθιστούν ακόμα και σήμερα πόλο θαυμασμού μιας άλλης αρχιτεκτονικής αντίληψης. Αποτέλεσε τόπο διαμονής διάσημων, πολιτικών, επιχειρηματιών και καλλιτεχνών.
Σίγουρα ένας επισκέπτης θέλει έστω μία φορά να παρευρεθεί στη διάσημη γιορτή της Αρμάτας, στον εορτασμό δηλαδή της επετείου της Ναυμαχίας των Σπετσών, που πραγματοποιείται το δεύτερο σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου. Η γιορτή κορυφώνεται με την αναπαράσταση της ναυμαχίας της Αρμάτας, την πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας και πυροτεχνήματα.
Πέρα από την ιστορία που μπορείτε να δείτε σε κάθε γωνιά του νησιού, οι Σπέτσες προσφέρουν και όμορφες παραλίες. Οι παραλίες της Αγίας Μαρίνας, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Μάμαντος, της Κουνουπίτσας,των «Σχολών», του Κουζουνού, της Ξυλοκέριζας, των Αγίων Αναργύρων είναι μόνο λίγες από αυτές που ξεχωρίζουν.  
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ... 
– Ο φάρος των Σπετσών, μαζί με τον φάρο της Τζιας είναι οι πρώτοι φάροι που δημιουργήθηκαν και απότέλεσαν μέρος του Ελληνικού Φαρικού Δικτύου (1837). Aυτός που κοσμεί σήμερα τον παλαιό λιμένα των Σπετσών είναι ο πέτρινος φάρος  που λειτούργησε για πρώτη φορά το 1885.
– Στο καμπαναριό του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Νικολάου υψώθηκε η σημαία της Επανάστασης του 1821.
– Νιάρχος, Ωνάσης, Λιβανός, Τζάκυ Κένεντι-Ωνάση, Μαρία Κάλλας, Νουρέγιεφ, Αλέξανδρος και Αμαλία Φλέμινγκ, οι οικογένειες Τσώρτσιλ, Κέντεντυ και Ροθτσάιλντ είναι μόνο λίγοι από τους διάσημους επισκέπτες του νησιού.
– Το ξενοδοχείο Ποσειδώνιο συνέβαλε στην ανάπτυξη του μοντέρνου χαρακτήρα του νησιού, όντας πόλος έλξης μεγάλων προσωπικοτήτων όπως πρίγκιπες, βασιλιάδες, πρωθυπουργοί, βιομήχανοι, καλλιτέχνες και επιστήμονες.

*** Το νησί που σμιλεύτηκε από τη λάβα ... ΝΙΣΥΡΟΣ .
Το νησί που σμιλεύτηκε από τη λάβα
Η Νίσυρος είναι ο ιδανικός προορισμός για όσους θέλουν αν βιώσουν μία διαφορετική εμπειρία. Το ενεργό Ηφαίστειο και τα θερμά λουτρά είναι ο πόλος έλξης και ο κύριος λόγος επίσκεψης του νησιού. Βρίσκεται βορειοδυτικά της Ρόδου, ανάμεσα στην Κω, την Τήλο και την Αστυπάλαια. Απόκρημνες ακτές και πράσινες πλαγιές διακόπτονται από ιδιαίτερης ομορφιάς παραλίες.
Η Νίσυρος αποτελείται από ηφαιστειογενή βουνά, ενώ το κέντρο της νήσου καταλαμβάνει μία καλδέρα διαμέτρου 4 χλμ. Μέσα στην καλδέρα βρίσκεται ο μεγαλύτερος υδροθερμικός κρατήρας στον κόσμο, ο Στέφανος, ο οποίος έχει διάμετρο 300 μέτρα, ενώ συνολικά η Νίσυρος έχει 5 κρατήρες. Η τελευταία έκρηξη του ηφαιστείου έλαβε χώρα το 1888. Λόγω της ηφαιστειακής δραστηριότητας υπάρχουν θερμές πηγές με θερμοκρασία από 30 μέχρι 60 °C, εκ των οποίων οι κυριότερες είναι στα Λουτρά και τους Πάλους.
Την καλύτερη θεά προς το ηφαίστειο θα τη δείτε από το παλιό καφενείο στην πλατειά του Εμπορειού. Η πλατεία των Νικειών μάλιστα, η επονομαζόμενη «Πόρτα» έχει βραβευθεί σαν μια από τις καλύτερες πλατείες της Ευρώπης. Γι’αυτό μην παραλείψετε να την επισκεφθείτε. Στους Πάλους υπάρχουν τα Αρχαία Ρωμαϊκά Λουτρά και μέσα σε αυτά βρίσκεται χτισμένο το εκκλησάκι της Παναγίας της Θερμιανής.
Στο Μανδράκι, την πρωτεύουσα του νησιού, υπάρχει το Ιπποτικό Κάστρο μέσα στο οποίο βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιανής, που η ίδρυση του χρονολογείται γύρω στο 1400. Από την κλασσική αρχαιότητα σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση η ακρόπολη της αρχαίας πόλης του Μανδρακίου, το Παλαιόκαστρο. Επισκεφτείτε και την Ηλικιωμένη, τη μεγάλη πλατεία με τους ψηλούς φίκους στο Μανδράκι, η οποία είναι ιδανική για ένα μικρό διάλειμμα με μια «σουμάδα», τον τοπικό χυμό-απόσταγμα από πικραμύγδαλα και δοκιμάστε τα «πιτθιά» όπως λέγονται οι ρεβυθοκεφτέδες και το «τυρί της τυριάς», ντόπιο τυρί ψημένο σε κόκκινο κρασί.
Θα εντοπίσετε όμορφες παραλίες, εκ των οποίων θα αναφέρουμε μερικές όπως οι Χοχλάκοι, με τα μεγάλα μαύρα βότσαλα από λάβα που προσφέρουν μια ιδιαίτερη εμπειρία, ειδικά σε συνδυασμό με το ηλιοβασίλεμα. Κοντά στους Πάλους, βρίσκονται δυο εντυπωσιακές παράλιες, η Άσπρη Άμμος, μια εντυπωσιακή παραλία με άσπρη λεπτόκοκκη άμμο και οι Λυές.   
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ... 
-Η πλατεία των Νικειών, η ονομαζομενη Πόρτα, είναι ελλειπτική σε σχήμα και έχει βραβευθεί σαν μια από τις καλύτερες πλατείες της Ευρώπης.
-Σύμφωνα με τη Μυθολογία, ο θεός Ποσειδώνας, βοηθώντας το Δία στον αγώνα του κατά των Τιτάνων, κατεδίωκε σε στεριές και θάλασσες τον τρομερό γίγαντα Πολυβώτη. Φτάνοντας μπροστά στο νησί της Κω, απέσπασε με την τρίαινά του ένα κομμάτι του νησιού, το εκσφενδόνισε κατά του Πολυβώτη και τον έθαψε κάτω απ” αυτό. Αυτό το αποσπασμένο κομμάτι της κωακής γης είναι η Νίσυρος.
-Ο Όμηρος αναφέρει τους κατοίκους της Νισύρου να παίρνουν μέρος, μαζί με τους άλλους νησιώτες, στην τρωική εκστρατεία. Τους Νισυρίους βρίσκουμε και στους φορολογικούς καταλόγους της αθηναϊκής συμμαχίας.
-Η Νίσυρος περιέρχεται στους Ιππότες της Ρόδου το 1312. Οι Ιππότες σημάδεψαν τη παρουσία τους με τα πέντε φρούρια που έχτισαν σε διάφορες στρατηγικής σημασίας τοποθεσίες του νησιού.

 ***  Ο μικρός παράδεισος του Αιγαίου  ... ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ .  
 Ο μικρός παράδεισος του Αιγαίου
Η Φολέγανδρος είναι ένα ανέγγιχτο κομμάτι της Ελλάδας με χαλαρή ατμόσφαιρα, φιλόξενο και με όμορφες παραλίες. Αποτελεί την εναλλακτική πρόταση για όσους επιθυμούν ήρεμες διακοπές που συνδυάζουν αξιοθέατα, όμορφες παραλίες και αξιόλογη νυχτερινή ζωή.
Στη Φολέγανδρο τα τρία μικρά χωριά, Καραβοστάσι (το λιμάνι), Χώρα, Άνω Μεριά και η παραλία της Αγκάλης συνδέονται μεταξύ τους με ασφαλτοστρωμένους δρόμους.  Η Χώρα είναι κλειστή στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων και μοτοσικλετών και έχει ένα μοναδικό κέντρο με τρεις πλατείες στην σειρά. Μάλιστα,  διαθέτει μια από τις πιο εντυπωσιακές θέες προς το Αιγαίο.
Η πρώτη αναφορά στο νησί γίνεται στην ελληνική μυθολογία, όπου αναφέρεται ότι πρωτοκατοικήθηκε από βοσκούς της Δυτικής Ελλάδας που έψαχναν για βοσκότοπους. Και φυσικά, επειδή οι βοσκοί αυτοί ήταν άντρες, το νησί ονομάστηκε Πολύανδρος. Έπειτα, στο νησί ήρθαν οι Μινωΐτες Κρήτες, με οδηγό τους το γιο του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα Φολέγανδρο, το όνομα του οποίου πήρε το νησί.
Οι ατέλειωτες σειρές της «ξερολιθιάς», οι λεγόμενες Θεμονιές, τείχη που έχουν ανεγερθεί κατά τη διάρκεια των αιώνων από τους κατοίκους για την διευκόλυνση καλλιεργειών πάντα εντυπωσιάζουν τους τουρίστες.
Οι παραλίες που μπορείτε να φτάσετε με το αυτοκίνητο είναι: Καραβοστάση, Λατινάκι, Αγκάλη – μια από τις ωραιότερες παραλίες. Για τις υπόλοιπες θα επιλέξετε είτε πεζοπορία είτε ένα από τα τοπικά βαρκάκια. Γνωστές παραλίες στο νότιο και δυτικό τμήμα είναι το Λιβάδι το Λιβαδάκι, το Αμπέλι, το Δένδρο και το Αυλάκι. Στο νότιο το Λατινάκι και το Κάτεργο. Επίσης, δίπλα στο νοτινό όρμο της Αγκάλης, βρίσκονται τρεις παραλίες, Φυρά, Γαλύφος και Άγ. Νικόλαος.
Η Χρυσοσπηλιά είναι ένα δυσπρόσιτο σπήλαιο στη βορειοανατολική απότομη πλευρά της Φολεγάνδρου. Έχει ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον χάρη στον πλούσιο λιθωματικό του διάκοσμο που αναπτύσσεται σε μια διαδρομή 300 μ. Πρόκειται για ονόματα εφήβων που λογικά έπαιρναν μέρος σε κάποια μυητική τελετή και είναι γραμμένα με αργιλικό υλικό.
Στη Φολέγανδρο υπάρχουν πολλές, κυρίως μικρές, εκκλησίες και πάρα πολλά ξωκλήσια. Η πιο γνωστή εκκλησία είναι η Παναγιά, η οποία βρίσκεται απέναντι από το Γυμνάσιο στην περιοχή της Χώρας. Σε όλο το νησί ο επισκέπτης θα συναντήσει πάρα πολλά μικρά ξωκλήσια .
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ...  
– Η περιοχή του Κάστρου, ένα μικρό φρούριο που κατασκευάστηκε από τους Ενετούς το 1210-ένα μικρό χωριό μέσα στη Χώρα, θα σας ταξιδέψει πίσω στο Μεσαίωνα
– Το χωριό της Άνω Μεριάς είναι ανάμεσα σε καλλιεργημένα χωράφια και «ξερολιθιές». Εκεί μπορείτε να βρείτε το τυπικό «καφενείο», ταβέρνες καθώς επίσης και το Φολκλορικό Μουσείο, ανοιχτό 10:00 έως 18:00.
– Όλες οι επιγραφές των καταστημάτων είναι ξύλινες και ζωγραφισμένες στο χέρι, τα περισσότερα από τα ξενοδοχεία και τα μπαρ είναι σε παραδοσιακό στιλ, τίποτα δεν χαλάει το «κυκλαδίτικο όνειρο»
-Το 1715 το νησί της Φολεγάνδρου δέχθηκε επίθεση από τον Καπουντάν πασά, ο οποίος πούλησε τους κατοίκους του νησιού ως σκλάβους. Οι λιγοστοί κάτοικοι που είχαν απομείνει στο νησί, κάλεσαν τους γείτονές τους από τα γύρω νησιά για να έρθουν και να εγκατασταθούν στη Φολέγανδρο, έτσι ώστε να δημιουργηθεί μια νέα κοινότητα. Αυτή η κοινότητα άκμασε τον 18ο αιώνα χάρη στο εμπόριο και άλλες εμπορικές υπηρεσίες. Το νησί τελικά απελευθερώθηκε κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821.

***  Η πατρίδα της Νίκης ... ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ
 Η πατρίδα της Νίκης
Η Σαμοθράκη είναι ένα από τα πιο πράσινα νησιά στην Ελλάδα με εκατοντάδες ρυάκια που έρχονται από το όρος Σάος. Η Χώρα, η πρωτεύουσα της Σαμοθράκης, είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στις πλαγιές του όρους. Πρόκειται για ένα διατηρητέο οικισμό με χίλιους μόνιμους κατοίκους.
Φημισμένες είναι οι βάθρες (δηλαδή οι φυσικές πισίνες που δημιουργούνται στα βράχια) του ποταμού Τσιβδογιάννη, κοντά στα Θερμά, από όπου ξεκινά και η ανάβαση στο όρος Φεγγάρι. Παγκοσμίως γνωστός, είναι ο Φονιάς, ένας ορμητικός χείμαρρος που πέφτοντας από το ομώνυμο φαράγγι σχηματίζει εντυπωσιακούς καταρράκτες και βάθρες. Θα συναντήσετε πολλούς καταρράκτες, με ψηλότερο καταρράκτη του νησιού την «Κλείδωση» ύψους 35 μέτρων. Άλλοι καταρράκτες είναι: της «Κακιάς Πλάκας», της «Καρυάς» αλλά και στα ρυάκια του Ξηροποτάμου, του Καραγιαννάκη, ο Κρεμαστός, το Γυάλι, ο Άγκιστρος, της Πλατιάς και του Αράπη.
Το όνομα του νησιού είναι ευρύτατα γνωστό λόγω του αγάλματος της πτερωτής Νίκης (Νίκη της Σαμοθράκης), που βρίσκεται σήμερα στο μουσείου του Λούβρου στο Παρίσι και χρονολογείται από το 220-190 π.Χ. Εικάζεται ότι το άγαλμα ήταν ανάθημα των Ροδίων στους Μεγάλους Θεούς για κάποια θαλάσσια νίκη και ανακαλύφθηκε τεμαχισμένο σε 118 κομμάτια, διάσπαρτα στην περιοχή του ιερού τους, το 1863 από το Γάλλο αρχαιολόγο Charles Champoiseau.
Η Σαμοθράκη είχε κατοικηθεί ήδη από τα προϊστορικά χρόνια, όταν γεννήθηκε η μυστηριακή θρησκεία των Καβείρων που καθιέρωσε το νησί ως ένα από τα μεγαλύτερα θρησκευτικά κέντρα της αρχαιότητας.  Η σημερινή Παλαιόπολη, αποτελούσε κατά την αρχαιότητα το σημαντικότερο κέντρο του νησιού, το οποίο κυβερνιόταν από «βασιλέα», λάτρευε ως προστάτιδα την Αθηνά και έκοβε δικό του αργυρό νόμισμα.
Το Ιερό των Μεγάλων Θεών βρίσκεται στην Παλιάπολη 6,5 χιλ. από την Καμαριώτισσα, κοντά στο Αρχαιολογικό Μουσείο και καταλαμβάνει έκταση 50 περίπου στρεμμάτων. Εδώ υπάρχει μια σειρά από κτίσματα, που μαρτυρούν τη μεγάλη θρησκευτική δραστηριότητα που επικρατούσε σε αυτό το χώρο.
Οι παραλίες της είναι όμορφες και διαφορετικές η μία από την άλλη, καλύπτοντας όλα τα γούστα. Βότσαλο ή άμμος, αλλά πάντα το πράσινο κυριαρχεί. Μία από τις παραλίες που πρέπει να επισκεφθεί κανείς είναι ο Κήπος που έχει μαύρο ηφαιστειακό βότσαλο και σκούρα βαθιά νερά. Επίσης, μην παραλείψετε να κάνετε μία βουτιά και στην Παχιά Άμμο, είναι η μεγαλύτερη και πιο γνωστή παραλία με άμμο.
Στον οικισμό Θέρμα (Λουτρά) βρίσκεται το Δημοτικό Υδροθεραπευτήριο με τις ζεστές θειούχες πηγές, γνωστές για τις ιαματικές τους ιδιότητες από την εποχή ακόμα της Βυζαντινής περιόδου.   ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ...  
-Η Σαμοθράκη είναι παγκοσμίως γνωστή λόγω του διάσημου αρχαιοελληνικού αγάλματος της Νίκης, το οποίο βρέθηκε το 1863 στο νησί. Το άγαλμα, ύψους 2,75 μέτρων, εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι.
-Η Σαμοθράκη είχε μεγάλο θρησκευτικό ενδιαφέρον λόγω των Καβειρίων Μυστηρίων. Τα μυστήρια τελούνταν στο χώρο του «Ιερού των Μεγάλων Θεών», που αποτελεί τώρα το σημαντικότερο αρχαιολογικό τόπο στο νησί.
-Τον χειμώνα οι μικροί υγρότοποι φιλοξενούν νερόκοτες, φαλαρίδες, αφρόπαπιες, βουτόπαπιες και βουβόκυκνους. Γύρω από το νερό συγκεντρώνονται λιβελλούλες, νεροχελώνες και ζάμπες.
-Το μεγαλύτερο ρέμα του νησιού είναι ο «Φονιάς» με ψηλότερο καταρράκτη του την «Κλείδωση» ύψους 35 μέτρων

***  Το νησί της Αφροδίτης και του Έρωτα ... ΚΥΘΗΡΑ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΑ
 Το νησί της Αφροδίτης και του Έρωτα
 Τα Κύθηρα, γνωστά και με την παλαιότερη ενετική ονομασία Τσιρίγο (Cerigo) βρίσκονται στα νότια της Πελοποννήσου κοντά στην Ελαφόνησο και τον κάβο Μαλιά. Κατά τη μυθολογία, το νησί της θεάς Ουράνιας Αφροδίτης και του Έρωτα.
Ο Όμηρος στην Ιλιάδα, αναφέρει τα Κύθηρα ως «το Νησί» ενώ η θεά Αφροδίτη, ταυτίζεται με αυτό καθώς παίρνει το προσωνύμιο Κυθέρεια. Πολλοί σπουδαίοι συγγραφείς της αρχαιότητας αναφέρονται στο νησί με το όνομα Κύθηρα. Ανάμεσα τους ο Ηρόδοτος, ο Αριστοτέλης που παραδέχεται ότι το νησί λεγόταν Πορφυρούσα αλλά στις μέρες του λεγόταν Κύθηρα και ο Ξενοφώντας στα Ελληνικά που χρησιμοποιεί τον όρο Κυθηρία γη.
Σύμφωνα με τη Θεογονία του Ησίοδου, η Αφροδίτη γεννήθηκε στους αφρούς της θάλασσας των Κυθήρων, όταν έπεσαν σ” αυτήν τα αποκομμένα από τον Κρόνο γεννητικά όργανα του πατέρα του Ουρανού. Τα κύματα παρέσυραν, σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή του μύθου, στη συνεχεία τη θεά, η οποία έφθασε στην Πάφο της Κύπρου, όπου επίσης λατρεύτηκε ως θεά προστάτης του νησιού.
Το μήκος των ακτογραμμών του είναι περίπου 90 χιλιόμετρα. Στο βόρειο άκρο του νησιού βρίσκεται ο φάρος του Μουδαρίου, ο οποίος χτίστηκε το 1857 από τους Άγγλους, ενώ στο λιμάνι του Καψαλίου, στο νότιο τμήμα του νησιού, βρίσκεται ένας φάρος που κατασκευάστηκε το 1853.
Τα Κύθηρα είναι ορεινά, με δύο κύριες οροσειρές, μια στα ανατολικά και μια δυτικά, ανάμεσα στις οποίες υπάρχει ένα ομαλό οροπέδιο. Ποταμοί υπάρχουν κοντά στον Μυλοπόταμο, στον Καραβά και στα Μητάτα, ενώ οι άλλες περιοχές βασίζονται για την ύδρευση στα πηγάδια. Στο Μυλόποταμο υπάρχουν καταρράκτες και το νερό χρησιμοποιείται για να κινεί νερόμυλους, ενώ εκεί είναι το πιο εύφορο τμήμα του νησιού.
Τα Κύθηρα ενώθηκαν με την Ελλάδα στις 28 Μαΐου 1864. Το 1903 σημειώθηκε στα Κύθηρα ισχυρός σεισμός ο οποίος ισοπέδωσε τα Μητάτα, ενώ κτίρια κατάρρευσαν σε όλο το νησί.
Τα Κύθηρα (Χώρα), τα Αρωνιάδικα, τα Καστρισιάνικα, η Κάτω Χώρα και ο Μυλοπόταμος έχουν κηρυχτεί ως παραδοσιακοί οικισμοί. Η Διατήρηση και ανάδειξη της αρχιτεκτονικής, της λειτουργικότητας και της αισθητικής των οικισμών αυτών προωθείται σήμερα από τους τοπικούς φορείς.
Η ομορφότερη και πιο δημοφιλής παραλία του νησιού είναι το Καλαδί. Πρόκειται για μια βοτσαλωτή παραλία με γαλαζοπράσινα πεντακάθαρα νερά που βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νησιού, ακριβώς δίπλα από την Παλαιόπολη. Μελιδόνι, Αγία Πελαγία, Χάλκος αλλά και η παραλία Διακόφτι με τα εξωτικά γαλαζοπράσινα νερά είναι μόνο ένα μικρό δείγμα των όμορφων παραλιών του νησιού.
Τα Αντικύθηρα ή Τσιριγότο (εκ του ενετικού Cerigotto) βρίσκονται στο πέρασμα ανάμεσα στα Κύθηρα και την Κρήτη. Σε αρχαίο ναυάγιο του νησιού βρέθηκε ο Εφηβος των Αντικυθήρων και ο μηχανισμός των Αντικυθήρων, πολύπλοκος μηχανισμός για τη ναυσιπλοΐα, για τον οποίο υπάρχει εκτενής βιβλιογραφία και οι επιστήμονες διεξάγουν έρευνες μέχρι σήμερα. Μάλιστα, υπό την καθοδήγηση της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, γίνεται η μελέτη περίπου 250 ειδών πτηνών που έχουν καταγραφεί στα Αντικύθηρα και στις γύρω νησίδες. Ένα από τα ομορφότερα τοπία του νησιού είναι η Καμαρέλα. Επίσης, ο φάρος της Απολυτάρας ο οποίος βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο του νησιού και χτίστηκε το 1926 αποτελεί ένα εξαίρετο μνημείο της νεότερης αρχιτεκτονικής.
Το νησί φημίζεται για τα λαδοπαξίμαδα, το θυμαρίσιο μέλι, τα τοπικά γλυκά (αμυγδαλωτά, μελούνια, σκαρσελάκια, παστιτσέτα κ.ά.) και τη φατουράδα (λικέρ με κανελογαρίφαλα αλλά και φρούτα).
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ...   
-Στην Κύπρο υπάρχει περιοχή Κυθραία ή Κύθρα, όπου βρέθηκαν αγάλματα της θεάς Αφροδίτης, ενώ η κοινή ονομασία της περιοχής είναι Τζυρκά.
-Σύμφωνα με τη μυθολογία η Αφροδίτη γεννήθηκε στους αφρούς της θάλασσας των Κυθήρων, όταν έπεσαν σε αυτήν τα αποκομμένα από τον Κρόνο γεννητικά όργανα του πατέρα του Ουρανού.
-Σε αρχαίο ναυάγιο των Αντικυθήρων βρέθηκε ο Εφηβος των Αντικυθήρων και ο παράξενος μηχανισμός των Αντικυθήρων, ένας πολύπλοκος μηχανισμός για τη ναυσιπλοΐα, σαν αστρολάβος

***  Αναγνωρισμένη λουτρόπολη από το 1925 .. ΛΟΥΤΡΑΚΙ
Αναγνωρισμένη λουτρόπολη από το 1925
Το Λουτράκι, δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Κορινθίας είναι χτισμένο στους πρόποδες των Γερανείων όρεων και αποτελεί έδρα του Δήμου Λουτρακίου-Αγίων Θεοδώρων. Γνωστό τουριστικό θέρετρο της χώρας, ιδιαιτέρως για τα ιαματικά λουτρά του, το μεταλλικό νερό και το καζίνο.
Απέχει 84 χιλιόμετρα από την Αθήνα και 4 από την Κόρινθο ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είχε 21.100 κατοίκους. Στην αρχαιότητα η περιοχή ήταν γνωστή σαν Περαία γη και στη θέση του Λουτρακίου βρισκόταν η αρχαία κώμη Θέρμες ή Θέρμαι, αγαπημένη πόλη των θεών και προστάτιδά της ήταν η Θερμία Αρτέμιδα. Η σημερινή ονομασία του Λουτρακίου οφείλεται στις ιαματικές πηγές του – λουτρά.  
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ... 
– Στο όρος Γεράνεια ακριβώς πάνω από το Λουτράκι βρίσκεται η μονή του Οσίου Παταπίου, κατασκευασμένη τον 11ο αιώνα. Είναι προσβάσιμη με αυτοκίνητο και προσφέρει εντυπωσιακή θέα προς την Βόρεια Πελοπόννησο.
– Η πεντακάθαρη θάλασσα του Λουτρακίου, βραβεύεται συνέχεια από το 1987 με τη «Γαλάζια σημαία της Ευρώπης»
– Οι Θέρμες ή Θέρμαι, το σημερινό Λουτράκι, θεωρείται η Αρχαιότερη Ελληνική Λουτρόπολη. Το πρώτο δημοτικό «λουτρικό κατάστημα» έγινε το 1874 και τα πρώτα λουτρά κτίστηκαν το 1934.

***  Οι παραλίες της κόβουν την ανάσα  .. ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ
Οι παραλίες της κόβουν την ανάσα
Η Κεφαλονιά είναι το μεγαλύτερο και πιο ορεινό νησί των Επτανήσων και το τρίτο σε πληθυσμό μετά την Κέρκυρα και τη Ζάκυνθο. Βρίσκεται απέναντι από την είσοδο του Πατραϊκού Κόλπου, βόρεια της Ζακύνθου, νότια της Λευκάδας και δυτικά της Ιθάκης.
Το νησί έχει έκταση περίπου 781 τ.χλμ. και σε αυτό κατοικούν περίπου 34.488 κάτοικοι. Μεγάλο μέρος της έκτασης του καταλαμβάνει η οροσειρά Αίνος χαρακτηρισμένη ως Εθνικός δρυμός με σημαντικότερες κορυφές τις Μέγας Σωρός (1.628μ.), Αγία Δυνατή (1.131μ.), Ευμορφία (1.043μ.) και Κόκκινη Ράχη (1.078μ.) Οι σημαντικότερες πεδιάδες είναι αυτές της Κραναίας, της χερσονήσου Παλικής, του Αρακλείου και της Σάμης.
Οι ακτές της Κεφαλονιάς σχηματίζουν πολλούς κόλπους και ακρωτήρια. Σπουδαιότεροι κόλποι είναι της Σάμης, του Μύρτου, του Λουρδά, του Αθέρα, του Φισκάρδου, του Λιβαδιού, του Αργοστολίου γνωστός και ως Κουτάβου. Κυριότερα ακρωτήρια είναι (αρχίζοντας από το νότο και προχωρώντας με ανατολική κατεύθυνση) η Μούντα, η Κάπρος, το Σαρακήνικο, ο Μύτικας, το Κεντρί, το βορεινό Δαφνούδι, στα βορειοδυτικά ο Αθέρας, στα δυτικά τα Ορθολίθια, η Σκίζα και ο Γερόγομπος και νοτιότερα το Ακρωτήρι και η Αγία Πελαγία, ο Λιάκας, ο Καστανάς κ.ά. Οι ακτές είναι γενικά βραχώδεις και απότομες προς το Ιόνιο, ενώ έχουν ηπιότερους σχηματισμούς προς την ανατολική πλευρά.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα σπήλαια του νησιού, όπως τα βαραθρώδη Μελισσάνη, Αγκαλάκι, Αγίων Θεόδωρων, Ζερβάτη, η Σπηλιά Δρογκαράτη, το σπήλαιο Σάκκου κ.ά. Η παραλία Μύρτος στην βορειοδυτική πλευρά του νησιού έχει ψηφιστεί 11 φορές ως η καλύτερη ελληνική θάλασσα σύμφωνα με την ετήσια ψηφοφορία του Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. Στη δυτική πλευρά του νησιού και συγκεκριμένα στην Παλική μπορεί κανείς να επισκεφτεί τις παραλίες των Πετανών και της Πλατιάς Άμμου.
Αρκετές σεισμικές δονήσεις πλήττουν την περιοχή κάθε χρόνο. Το 1953 ένας τρομερός σεισμός σχεδόν κατέστρεψε το νησί, αφήνοντας «όρθιο» μόνο το βορειότερο μέρος της νήσου, την χερσόνησο της Ερίσσου όπου και ο παραδοσιακός οικισμός του Φισκάρδου.
Ένα μεγάλο μέρος από τα επώνυμα των κατοίκων της Κεφαλλονιάς έχει την κατάληξη «-ατος». Ανάλογα η κατάληξη -άτα βρίσκεται σε πάρα πολλά τοπωνύμια, όπως χωρία και συνοικίες χωρίων, όπως τα Κουρκουμελάτα, Σιμωτάτα, Βαλσαμάτα, Τρωιανάτα, Γριζάτα, Λουρδάτα, Φαβατάτα, Δελαπορτάτα, Παπαρηγάτα κ.λ.π. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται για πρώτη φορά από τον 13ο αιώνα και μετά. Πριν από αυτή την εποχή και οι τοπωνυμικές μαρτυρίες είναι απειροελάχιστες, π.χ. το τοπωνύμιο Αίνος που μαρτυρείται ήδη στον Ησίοδο. Παρ΄όλα αυτά δεν λείπουν και τοπωνύμια που πρέπει να προέρχονται από τους αρχαίους χρόνους όπως το Αράκλι (Ηράκλειο), η Μελισσάνη, η Παλική (από την αρχαία πόλη Πάλη), η Κρανιά (από την αρχαία Κράνη), η Φάλαρη ή έχουν άρωμα προϊστορίας όπως τα Μηνιές, Φανιές, Κεραμειές, Λειβαθώ, Λακήθρα κ.α.
Ένας μεγάλος αριθμός τουριστών επισκέπτεται το νησί κάθε χρόνο.
Στο νησί υπάρχουν δύο μεγάλα μοναστήρια. Το ένα είναι το μοναστήρι του Αγ. Ανδρέα Μηλιαπιδιάς, το οποίο βρίσκεται στο σημερινό δήμο Λειβαθούς και το άλλο βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, στην κοινότητα Ομαλών και είναι αφιερωμένο στον προστάτη της νήσου Αγ. Γεράσιμο. Αμφότερα είναι γυναικεία. Στο τελευταίο εκτυλίχθηκε και το γνωστό κωμικό περιστατικό της Μ. Πέμπτης, όπου ο «Κεφαλονίτικος» μεθυσμένος παπάς, διαβάζοντας με σοφία, έβγαλε τα Ευαγγέλια 13.«Κεφαλονίτικος παπάς διαβάζει με σοφία…τα Δώδεκα Ευαγγέλια τα βγάζει …Δεκατρία».
Αυτό αναφέρεται σε κάποιον Ιερέα παλιότερης εποχής, ο οποίος κάποια Μ. Πέμπτη βράδυ, αντί να διαβάσει τα Δώδεκα Ευαγγέλια, διάβασε …Δεκατρία! Όσον και να φαίνεται παράξενο έχει την εξήγησή του μέσα από το τυπικό της Εκκλησίας και ιδιαίτερα αυτό των Μοναστηριών και των Ενοριών.
Για να διαβαστεί δέκατο τρίτο Ευαγγέλιο, θα πρέπει να συμπέσει η Εορτή του Ευαγγελισμού και η Μεγ. Παρασκευή μαζί! Αυτό ήταν όχι σπάνιο στην εποχή του παλαιού ημερολογίου, το οποίο ίσχυε μέχρι το έτος 1924. Και εκείνη λοιπόν την εποχή όταν τύχαινε να γίνει αυτή η σύμπτωση στους ενοριακούς ναούς, ο Ευαγγελισμός μετατίθετο για να γιορτασθεί μαζί με το Πάσχα και γι’ αυτή την μετάθεση υπάρχουν βασιλικά διατάγματα, όπως αυτό του 1866 από τον Γεώργιο τον Ά.
Στα Μοναστήρια, όμως, τα οποία γιόρταζαν τον Ευαγγελισμό, δεν μετετίθετο προς τιμή των κτιτόφων, αλλά εξάγρονιο ο Ευαγγελισμός με την Μεγ. Παρασκευή μαζί. Έτσι την Μεγ. Πέμπτη το βράδυ, όπου ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγ. Παρασκευής συψαλλόταν και ο Όρθρος του Ευαγγελισμού, ο οποίος ως γνωστόν έχει ένα Ευαγγέλιο. Σύμφωνα με αυτήν την Μοναστηριακή τάξη μετά το έβδομο από τα Δώδεκα, εψάλλετο ο Πολυέλαιο της Εορτής και ευθύς αμέσως το προκείμενο της Εορτής και το Ευαγγέλιο του Όρθρου της Εορτής, οπότε αθροίζοντας τα Ευαγγέλια έβγαιναν δέκα τρία αντί δώδεκα!
Απορίας άξιον είναι τι σχέση μπορεί να έχει με την Κεφαλονιά, και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, ώστε ρίζωσε στην συνείδηση του λαού, έστω και με την μορφή γνωμικού αποφθέγματος «Κεφαλονίτικος παπάς διαβάζει με σοφία, τα δώδεκα Ευαγγέλια τα βγάζει δεκατρία».
Η λύσης της απορίας βρίσκεται στην Μονή Κηπουραίων, όπου γιορτάζει την Εορτή του Ευαγγελισμού. Στο Μοναστήρι αυτό, τα χρόνια εκείνα συγκεντρωνόταν πολύς κόσμος για την Εορτή του Ευαγγελισμού, αλλά και κατά την Μεγάλη Εβδομάδα, χάριν ψυχικής ωφελείας. Εκείνη την χρονιά του έτους 1866 συνέπεσε ο Ευαγγελισμός με την Μεγ. Παρασκευή και σύμφωνα με την Μοναστηριακή τυπική διάταξη συνψάλλησαν οι δυό Ακουλουθίες των Όρθρων, της Εορτής του Ευαγγελισμού και των Παθών του Κυρίου και ακούστηκαν αντί Δώδεκα-Δεκατρία Ευαγγέλια.
Έτσι λοιπόν, ο κατά πάντα μελετημένος, εφημέριος της Μονής Κηπουραίων, γνωρίζοντας την περίπτωση από την τυπική της πλευρά, πρόσθεσε στα Ευαγγέλια της Μεγ. Πέμπτης βράδυ και το Ευαγγέλιο της Εορτής του Ευαγγελισμού και τα έκανε δεκατρία.
Οι πιστοί όμως, που είχαν συνηθίσει να ακούνε δώδεκα μόνο Ευαγγέλια το βράδυ της Μεγ. Πέμπτης, δεν μπόρεσαν να εξηγήσουν το εξεζητημένο της περιπτώσεως! Γι’ αυτό εξέλαβαν την σοφή, πράγματι, πράξη του Ιερέα, ως έξυπνη μορία και διέσωσαν το συμβάν αυτό με το Κεφαλονίτικο γνωμικό! «Κεφαλονίτικος παπάς διαβάζει με σοφία, τα δώδεκα Ευαγγέλια τα βγάζει δεκατρία».
Έστω και αν σήμερα δεν συμβαίνει λόγω αλλαγής ημερολογίου, εν τούτοις μελλοποιημένο το γεγονός παραμένει ζωντανό στην λαογραφική συνείδηση των ανθρώπων του νησιού και ακόμα πιο πέρα και έξω. Ιδιαίτερο θρησκευτικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η εμφάνιση φιδιών κατά το δεκαπενταύγουστο στα χωρία Αργίνια και Μαρκόπουλο του δήμου Ελειού – Πρόννων. Τα φιδάκια σύμφωνα με την παράδοση εμφανίζονται μόνο αυτές τις ημέρες με τη χάρη της Παναγίας.
Από το νησί και συγκεκριμένα από το χωριό της Κοντογεννάδας (Κοντογεννάδα) στην Παλική, κατάγεται και ο γνωστός, από τις ανασκαφές στη Σαντορίνη, αρχαιολόγος Σπυρίδων Μαρινάτος. Έτερος παλαιότερος αρχαιολόγος καταγόμενος από την Κεφαλονία, και συγκεκριμένα από τον Κοθρέα Ερίσσου ήταν ο Παναγής Καββαδίας, ανασκαφέας της Αρχαίας Επιδαύρου και άλλων σημαντικότατων ανασκαφών.  
 ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ... 
–  Η παραλία Μύρτος στην βορειοδυτική πλευρά του νησιού έχει ψηφιστεί 11 φορές ως η καλύτερη ελληνική θάλασσα
–  Ιδιαίτερο θρησκευτικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η εμφάνιση φιδιών κατά το δεκαπενταύγουστο στα χωρία Αργίνια και Μαρκόπουλο του δήμου Ελειού – Πρόννων.

***  Η Αράχωβα των 4 εποχών

Η Αράχωβα, στολίδι στις ράχες του Παρνασσού, γνωστή απο τα χιονοδρομικά της κέντρα και την κοσμοπολίτικη ζωή, εχει να δείξει πολύ περισσότερα απο αυτά που οι περισσότεροι ξέρουν.
 Χιονοδρομία
Υπάρχουν 19 πίστες, 7 χιονοδρομικές διαδρομές, 8 συνδετικά μονοπάτια και 3 mini πίστες αρχαρίων με baby lifts, συνολικού μήκους 36 Km. Οι καταβάσεις αρχίζουν από τα 2260μ. και φτάνουν έως τα 1640μ υψόμετρο με το επιμέρους μήκος τους να κυμαίνεται από 300m. έως 4Km., σε όλους τους βαθμούς δυσκολίας και για όλα τα επίπεδα ικανότητας. Για τους λάτρεις της περιπέτειας και της διασκέδασης υπάρχουν αρκετές εκτός πίστας "μαύρες" διαδρομές με πραγματικά βαθύ χιόνι και πολλή-πολλή αδρεναλίνη καθώς και 2 Fun parks σε Κελλάρια και Φτερόλακα.
 Πολιτισμός
Μόλις 8 χιλιόμετρα απέχει ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών. Τόπος παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ και χαρακτηρισμένος ως ένας από τους «Ιερούς τόπους» του κόσμου. Στα 30 χιλ. θα βρείτε το μοναστήρι του Οσιου Λουκά, το σπουδαιότερο βυζαντινό μνημείο της Ελλάδας. Στο γειτονικό Δίστομο υπάρχει το Μαυσωλείο Θυμάτων Ναζισμού.
Φυσική ομορφιά
Για τους λάτρεις της φύσης και του βουνού η Αράχωβα ειναι η αφετηρία εξόρμησης σε απιστευτης ομορφιάς γωνιές του Παρνασσου. Αμέτρητα μονοπάτια και διαδρομές οδηγούν σε καταπράσινα λιβάδια, σε καταράκτες που το υψος τους ξεπερνάει τα 80μ.
 Μονοπάτια
Διαδρομές για περίπατο, hiking, ποδήλατο, Down Hill και ορειβασίες ξεκινούν απο την Αράχωβα, οπου θα βρείτε οδηγούς βουνού να σας συνοδεύσουν στις εξορμήσεις σας.  
Φύση και ηρεμία

Μόνο 2 ώρες απο το κέντρο της Αθήνας και όμως τόσο μακριά...
 Αράχωβα, ζήστε την εμπειρία του Βουνού...
Σκαρφαλωμένο στον Παρνασσό σε υψόμετρο 1250 μέτρων και σε απόσταση αναπνοής από την κοσμική Αράχωβα (12xιλ.) και τα Χιονοδρομικά Κέντρα Παρνασσού (9 χιλ.), το Ξενοδοχείο ΣΚΑΜΝΟΣ απευθύνεται σε όσους θέλουν να αποδράσουν απο το stress και την φασαρία της πόλης, σε όσους λατρεύουν το βουνό, την ησυχία της φύσης, τα σπορ και τις εξορμήσεις στο δάσος... Πέρα από την κλασσική επιλογή του να επιδοθείτε σε σκι 'περιπέτειες' στα γύρω χιονοδρομικά κέντρα, η πεζοπορία την άνοιξη και το καλοκαίρι με έμπειρους οδηγούς στα μονοπάτια του Παρνασσού, οι βόλτες με 4χ4, το mountain bike, το παραπέντε και η ιππασία που προσφέρει το ΣΚΑΜΝΟΣ είναι οι ενδιαφέρουσες εναλλακτικές λύσεις, που θα γεμίσουν την ημέρα σας. Εναλλακτικά, η κοσμοπολίτικη Αράχωβα, ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών, ο Όσιος Λουκάς στο Στείρι, το Κορύκειον Άνδρον μόλις 2 χιλιόμετρα μακριά από το ξενοδοχείο, η Ιτέα, η Αντίκυρα και το μαγευτικό Γαλαξείδι είναι σε απόσταση βολής! - See more at: http://www.skamnos.com/#sthash.TDoOfPxp.dpuf .-
 ~ Τρίημερο της αποκριάς στην Αράχωβα
Η πόλη ντύνεται γιορτινά και φιλοξενεί αγαπημένα μοντέλα της Renault Το τριήμερο της αποκριάς η Αράχωβα, ο πιο αγαπημένος χειμερινός προορισμός, ντύνεται γιορτινά παρέα με αγαπημένα μοντέλα της Renault και περιμένει τους μικρούς και μεγάλους επισκέπτες της ...
Το τριήμερο της αποκριάς η Αράχωβα, ο πιο αγαπημένος χειμερινός προορισμός, ντύνεται γιορτινά παρέα με αγαπημένα ...
~** Η Αράχωβα (ή Αράχοβα) είναι μία ορεινή κωμόπολη του Νομού Βοιωτίας χτισμένη στις νότιες πλαγιές του Παρνασσού σε υψόμετρο 968 μέτρων. Αποτελούσε έδρα[1] του ομώνυμου δήμου μέχρι τα τέλη του ενώ με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης εντάχθηκε στον νέο Δήμο Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας, του οποίου αποτελεί Δημοτική Ενότητα. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 2.657 κάτοικοι. Αποτελεί δημοφιλές χειμερινό θέρετρο, χάρη στην ύπαρξη χιονοδρομικού κέντρου, (που τελευταία επεκτάθηκε και ανακαινίστηκε) και τη μικρή της απόσταση από την Αθήνα (153 χιλιόμετρα).
~*  Η Αράχωβα είναι χτισμένη σε μία πλαγιά του Παρνασσού, που καταλήγει σε μία χαράδρα, στο βάθος της οποίας ρέει ποταμός Πλείστος. Το μέσο υψόμετρο του οικισμού είναι 960 μέτρα. Ο οικισμός βρίσκεται πάνω στην κύρια οδό που συνέδεε από την αρχαιότητα τους Δελφούς και την πεδιάδα της Άμφισσας με την Βοιωτία. Η θέση της πάνω σε ένα σημαντικό πέρασμα βοήθησε στην ανάπτυξη της Αράχωβας σε μεγαλύτερο βαθμό από τα γειτονικά της μέρη. Ο οικισμός απέχει 12 χιλιόμετρα από τους Δελφούς, που βρίσκονται δυτικότερά και 160 χιλιόμετρα από την Αθήνα.
~*  Η επικρατέστερη άποψη για την προέλευση της ονομασία της είναι πως προέρχεται από τη νοτιοσλαβική λέξη Οrechova που σημαίνει καρυδότοπος. Όμως υπάρχουν ακόμη δύο εκδοχές για την προέλευση της ονομασίας της. Σύμφωνα με την πρώτη, η περιοχή ήταν γνωστή στα χρόνια της Επανάστασης ως "Ράχωβα", λέξη ελληνικής ρίζας, η οποία προέρχεται από το συνδυασμό "ράχις" και "ωβάς", κι η οποία χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει την οικιστική ένωση κατοίκων που ζούσαν σε μικρότερα μορφώματα. Σύμφωνα πάντως με τον Αραχωβίτη συγγραφέα του πονήματος "Ο παππούς μου κι εγώ στην Αράχωβα" (εκδόσεις "Α. Πιτσιλός", Αθήνα, 1998, σελ. 13) Γεώργιο Θ. Σύρο, η ονομασία αυτή πιθανόν να προέρχεται από το παλαιό χωριό Ράχωβο Γρεβενών, εκ του οποίου ήρθαν κάτοικοι διωγμένοι από τους Τούρκους κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Η άλλη εκδοχή θέλει τη λέξη να προέρχεται από την ελληνική "ράχις" και τη σλαβική "ova" (τόπος), άρα "Αράχωβα" (Αράχοβα) = "ραχότοπος"
~*  Το κλίμα της Αράχωβας είναι ξηρό το καλοκαίρι, με δροσιά και ψύχρα ακόμη τις βραδινές ώρες, ειδικά στο Λιβάδι, ενώ το χειμώνα επικρατεί κρύο με αξιόλογες βροχές και χιονοπτώσεις.
Χιονίζει πυκνά με ΒΔ ή ΝΔ ανέμους, αρκετές φορές μέσα στην πόλη, αλλά ο Νότιος προσανατολισμός της, που έχει ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη έκθεση στον ήλιο, δεν ευνοεί στη διατήρηση του χιονιού για αρκετές μέρες.
Ο τοπικός ΒΑ άνεμος (Κατεβατός), δεν ευνοεί σε φαινόμενα την Αράχωβα, παρά μόνο επικρατεί τσουχτερό κρύο με διαστήματα ηλιοφάνειας, σε αντίθεση με άλλες περιοχές. Αυτό συμβαίνει γιατί η Αράχωβα βρίσκεται στις νότιες πλαγιές του Παρνασσού, οπότε ο ορεινός όγκος Παρνασσού εμποδίζει σε μεγάλο βαθμό τη διέλευση συστημάτων από το Βορά.
Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών έχει τοποθετήσει μετεωρολογικό σταθμό στην Αράχωβα, όπου μπορείτε να δείτε μετεωρολογικά δεδομένα και πρόβλεψη καιρού.[16]
~* Η περιοχή της Αράχωβας έχει πανάρχαια ιστορία. Είναι γεμάτη από αρχαίες οικίσεις που ανάγονται ως το 1200 π.Χ. και διάσπαρτα ίχνη της αρχαιότητας από τον Παρνασσό ως το Ζεμενό κι ως κάτω στην κοιλάδα του Πλειστού. Στο Κωρύκειο Άντρο τα αρχαιότερα ίχνη ανάγονται στα νεολιθικά χρόνια (3000 π.Χ. περίπου). Στη δυτική πλευρά της Αράχωβας υπήρχε η Ανεμώρεια ή Ανεμώλεια, πόλη ομηρική, αναφερόμενη από τον Όμηρο, στη θέση μεταξύ του σημερινού νεκροταφείου και της τοποθεσίας «Ελένη», κάτω από τον Κατοπτήριο βράχο. Στα Ομηρικά Χρόνια ήταν μία από τις επίσημες οκτώ φωκικές πόλεις, αφού η Αράχωβα και η γύρω περιοχή άνηκαν κατά την αρχαιότητα στη Φωκίδα. Τα νεότερα χρόνια μετά την εφαρμογή του νόμου ΒΧΔ (6-7-1899) ανήκει στα διοικητικά όρια της Βοιωτίας με πρωτεύουσα τη Λιβαδειά. Είχε μακρύ τείχος, ναό που ανακάλυψε το 1874 ο Αραχωβίτης ιστορικός Γεώργιος Κρέμος και βωμό των Ανέμων. Λιγοστά ερείπια της βλέπουμε σήμερα στη δυτική πλευρά της Αράχωβας. Η Κυπάρισσος βρισκόταν ανατολικά, κοντά στην τοποθεσία Πάνια. Η υπαρξη της στην τοποθεσία αυτή αμφισβητείται από πολλούς, αφού η Κυπάρισσος ανφέρεται ως η αρχαία Αντίκυρα, ενώ αντί της Κυπάρισσου πολλόι ιστορικοί πιστεύουν πως στη τοποθεσία της Πάνιας υπήρχε η πόλη Υάμπολις ή Υάμπεια. Και οι δύο πόλεις (Ανεμώρεια και Κυπάρισσος) έλαβαν μέρος στον Τρωικό Πόλεμο με αρχηγούς τον Επίστροφο και το Σχεδία. Αρχαιότατη πόλη η Λυκώρεια, ψηλά στον Παρνασσό μας οδηγεί στον καιρό του Κατακλυσμού. Τότε στη Λιάκουρα, την πιο ψηλή κορυφή του βουνού (2457 μ) στάθηκε η κιβωτός του Δευκαλίωνα και της Πύρρας που γέννησαν τον Έλληνα, γενάρχη των Ελλήνων. Αλλά και το ίδιο το όνομα Παρνασσός μας φέρνει στα βάθη του χρόνου πριν από το 2000 π.Χ.
~**  Από τη μαρτυρία του Βυζαντινού γραμματικού Στέφανου Βυζαντίου, στο γεωγραφικό λεξικό του «Εθνικά», σχετικά με την Ανεμώρεια, αποδεικνύεται ξεκάθαρα η ύπαρξη αυτού του οικισμού μέχρι τις αρχές του 6ου μ.Χ. αιώνα. Ύστερα από τους καταστρεπτικούς σεισμούς, του έτους 551 μ.Χ., τους οποίους μαρτυρά ο Βυζαντινός ιστορικός Προκόπιος, σύμφωνα με τον οποίο πολλά χωριά του Κρισσαίου Κόλπου καταστράφηκαν, τότε καταστράφηκε και η Ανεμώρεια σε τέτοιο βαθμό, που πλέον δεν μπορούσε να ανασυγκροτηθεί και έκτοτε οι διασωθέντες κάτοικοι έζησαν διασκορπισμένοι σε διάφορες κατάλληλες θέσεις της ευρύτερης περιοχής της, όπως θέσεις του σημερινού Ελαιώνα, στο Ζεμενό κ.α.
Το σημερινό χωριό Αράχωβα ιδρύθηκε γύρω στα 1300 μ.Χ., όταν η φραγκική κυριαρχία στη Φωκίδα και στη Βοιωτία βρισκόταν στο ζενίθ της ακμής της και τοπικός φεουδάρχης είχε ορισθεί ο ευπατρίδης Ντε Νέσλε, ο οποίος οργάνωσε καλύτερα την περιοχή και ένωσε τους διασκορπισμένους πυρήνες της περιοχής σε έναν στη θέση Άι Γιάννης της σημερινής Αράχωβας, που είναι κατά κάποιο τρόπο το κέντρο βάρους της περιοχής, κι επιπλέον κατάλληλο μέρος για οίκηση (υπήνεμο, με νερά και με φυσική προστασία από το χιονιά και τον παγετό) με σκοπό την ανάπτυξη σημαντικού οικισμού για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο κι εκμετάλευση του ευρύτερου τιμαρίου του. Το όνομα του οικισμού αυτού προήλθε από το αντίστοιχο όνομα που χαρακτήριζε το στρατηγικό κάστρο ή ακόμα τον οικισμό που υφίστατο μέχρι τότε στην περιοχή του σημερινού Ζεμενού. Στη συνέχεια αυτό το χωριό αναπτύχθηκε γοργά έτσι ώστε, όταν μετά από 150 χρόνια περίπου, δηλαδή το 1436 μ.Χ., ο περιηγητής Κυριάκος από την Άγκονα της Ιταλίας, το χαρακτήρισε πολυάνθρωπο χωριό.
Πολλοί ιστορικοί είχαν επιμείνει κατά τις περιηγήσεις τους ότι η Αράχωβα είχε αλιωθεί ελάχιστα από το ελληνικό στοιχείο. Η ύπαρξη μιας αραχωβίτικης παράδοσης, της: «Λάμνιας στην Τούμπρη» είναι από μόνη της πολύ ισχυρή ένδειξη για να μας πείσει για τη συνέχεια της ελληνικής φυλής σε τούτη την περιοχή του Παρνασσού και έτσι να δεχτούμε ότι οι Αρβανιτόβλαχοι σκηνίτες τσοπάνηδες που έφτασαν κάποτε εδώ (αρχές 2ης χιλιετίας) δε βρήκαν τόπο εντελώς ακατοίκητο, αλλά συνάντησαν γηγενές πληθυσμιακό υπόστρωμα με δυνατές αρχαίες μνήμες, στο οποίο εντάχθηκαν και με το οποίο συγχωνεύτηκαν, με αποτέλεσμα να αποβάλλουν το όποιο γλωσσικό ιδίωμά τους, και το μόνο κειμήλιο που άφησαν στην περιοχή της Αράχωβας για να θυμίζει στις νεότερες γενιές την εγκατάσταση τους ήταν ορισμένα ξενόγλωσσα (βλαχικής ή αλβανικής ρίζας) τοπωνύμια, τα οποία σχετίζονταν με τη ιδιαίτερη ασχολία τους, που δεν ήταν άλλη από τη βόσκηση του ποιμνίου τους στις πλαγιές του Παρνασσού.
~** Σύμφωνα με μαρτυρίες , το 1435 μ.Χ. «η Αράχωβα είναι πόλη πολυάνθρωπη». Στον 16º αιώνα εμφανίζει άνθηση. Αρκετά χρόνια μετά οι περιηγητές Τζέικομπ Σπον και Τζόρτζ Ουέλερ που έφτασαν στο χωριό το 1675-1676 αναφέρουν πως η Αράχωβα ήταν ένα μεγάλο χωριό με 200 ή 300 οικογένειες, ενώ όλοι οι κάτοικοι της ήταν Έλληνες με ελάχιστους Αρβανίτες και μόνο έναν Τούρκο, ο οποίος ήταν σούμπασης ή βοεβόδας της περιοχής. Ο μητροπολίτης Αθηνών Μελέτιος αναφέρει ότι η Αράχωβα ήταν, γύρω στο 1728, η σπουδαιότερη κωμόπολη του Παρνασσού. Γι’ αυτήν αναφέρει και ο περιηγητής Κλάρκ, ότι κατά το 1801 είχε 250 σπίτια και ότι κανένας Τούρκος δεν έμενε εκεί. Αναφέρεται ότι η Αράχωβα πυρπολήθηκε από τους Τούρκους το 1803 ή 1804, εξαιτίας των φιλονικιών που υπήρχαν ανάμεσα στους κλέφτες και τους αρματολούς.
Κατά την Επανάσταση του 1821 οι κάτοικοι της Αράχωβας πήραν ενεργό μέρος στον αγώνα και έπαθαν μεγάλες καταστροφές. Το Νοέμβριο του 1826 η Μάχη της Αράχωβας έσωσε την επανάσταση των Ελλήνων από μια μεγάλη παρακμή της. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης αντιμετώπισε νικηφόρα 2000 Τουρκαλβανούς, απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Το χωριό απελευθερώθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1828 από το Δημήτριο Υψηλάντη και αμέσως μετά την απελευθέρωση ιδρύθηκε ελληνικό σχολείο. Προχωρώντας μέσα στο χρόνο συναντάμε πάντα παρόντες του Αραχωβίτες να πολεμούν τα ιδανικά της Ελλάδας, λαμβάνοντας μέρος σε όλους τους Εθνικούς Αγώνες.
~**  Το 1833 χτίστηκε ο σημερινός Ναός του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος υπήρχε από το 1676 με διαφορετική μορφή, όπως δείχνει ανάγλυφη πλάκα στο Ιερό Βήμα. Το 1870 ένας ολέθριος σεισμός κόστιζε στη ζωή αρκετών Αραχωβιτών και πολλών σπιτιών και δημοσίων κτηρίων όπως το περίφημο Ρολόι.Στις 10 -11 Σεπτεμβρίου 1944, στη θέση «Σφάλα» Αράχωβας πραγματοποιήθηκε μια μάχη μεταξύ των Αντάρτων και των Γερμανών της περιοχής, η περίφημη μάχη της Σφάλας στην οποία συμμετείχαν αρκετοί Αραχωβίτες.
Μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Κοινότητα Αράχωβας έγινε πια δήμος με το όνομα Δήμος Αράχωβας, το 1948. Το 1959 ιδρύθηκε το Γυμνάσιο Αράχωβας, ενώ κάποια χρόνια αργότερα δημιουργήθηκε το Ενιαίο Λύκειο Αράχωβας. To 1957 ιδρύθηκε ο Αθλητικός Σύλλογος Αράχωβας «Παρνασσός» και το 1985 ο Μορφωτικός, Εκπολιτιστικός & Ψυχαγωγικός Σύλλογος Αραχωβιτών «Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης». Το 1870 ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής Οσίου Λουκά, Νεκτάριος Καμβασινός, ανέλαβε με δικά του έξοδα την ανακατασκευή του κατεστραμμένου Ρολογιού, δίνοντας του τη σημερινή μορφή του.
Η Αράχωβα στα μέσα της δεκαετίας του '70, ένα χρόνο πριν ολοκληρωθεί η κατασκευή του Χιονοδρομικού Κέντρου στο Παρνασσό, ήταν ένα μικρό χωριό, ενώ ευνοΐθηκε από τη γειτνίασή της με τους Δελφούς. Οι ομάδες επισκεπτών του αρχαιολογικού χώρου των Δελφών οδήγησαν στην τουριστική αξιοποίηση της περιοχής που έγινε μεγαλύτερη μετά την δημιουργία των χιονοδρομικών κέντρων και την ανάπτυξη του χειμερινού τουρισμού στην Ελλάδα. Στις 11 Ιουλίου 2000 με την απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ26/ΚΗΡ/22508/680, το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτήρισε το Ναό του Αγίου Γεωργίου, τον περίβολο και το παρεκκλήσι του Αγίου Σπυρίδωνος ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Πολιούχος της Αράχωβας είναι ο Άγιος Γεώργιος και κάθε χρόνο λαμβάνουν χώρα τριήμερες εκδηλώσεις προς τιμήν του αγίου, το περίφημο Πανηγυράκι που έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις εκατό πιο ωραίες εμπειρίες στον κόσμο, με διάφορα τοπικά έθιμα τα οποία έχουν τις ρίζες τους σε αρχαία ελληνικά έθιμα. Το 2004 ιδρύθηκε ο Λαογραφικός Όμιλος Αράχωβας, ενώ το 2009 το Παλαιό Δημοτικό Σχολείο χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο μνημείο και αναστηλώθηκε σε Λαοραφικό Μουσείο, το οποίο χρησιμοποιείται ως κτήριο του δήμου. Το 2010 με τις μεταρρυθμίσεις του προγράμματος Καλλικράτης, η Αράχωβα περιήλθε στο διευρυμένο Δήμο Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας, του οποίου αποτελεί Δημοτική Ενότητα.
~**   Το Ρολόι 
Αληθινό στολίδι για την Αράχωβα αποτελεί ο απόκρημνος βράχος με το ρολόι.
Χτισμένο στις αρχές του 18ου αιώνα ως καμπαναριό του Μητροπολιτικού Ναού των Εισοδίων της Θεοτόκου, δεν άντεξε στον ολέθριο σεισμό του 1870 και κατέρρευσε. Την ίδια τύχη είχε το Μάρτιο του 1944, όταν οι Γερμανοί, ανάμεσα σε όλες τις καταστροφές που προξένησαν στο χωριό, το ανατίναξαν.
Λίγα χρόνια αργότερα, και συγκεκριμένα το 1966, ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής Οσίου Λουκά, Νεκτάριος Καμβασινός, ανέλαβε με δικά του έξοδα την ανακατασκευή του, δίνοντας του τη σημερινή μορφή του.
Όσο για το βράχο στον οποίο δεσπόζει, ονομάζεται Τυριάς και χρησίμευε ως φυσικό ψυγείο για τη φύλαξη τυριών, ενώ στη διάρκεια της Κατοχής οι ντόπιοι έκρυβαν εκεί μέσα διάφορα αντικείμενα. Σύμφωνα με εξιστορήσεις των Αραχωβιτών, στο σημείο εκείνο ανέβαινε ο Ντελάλης για να ανακοινώνει τα νέα του χωριού. Σήμερα το Ρολόι ή η "Ώρα"- για τους ντόπιους-, στέκει αγέρωχο, υπενθυμίζοντας κάθε στιγμή το ατέρμονο ταξίδι του χρόνου, ενώ το βράδυ, φωταγωγημένο αποτελεί ιδανική "καρτ-ποστάλ".
~**  Ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου είναι ένας από τους δύο ενοριακούς ναούς του χωριού και και βρίσκεται σε περίοπτη θέση στην κορυφή του χωριού, στους πρόποδες του Παρνασσού.
Η εκκλησία αυτή εντυπωσίαζε πάντα τους ξένους. Γραπτές μαρτυρίες βεβαιώνουν πως υπήρχε ήδη ναός το 1676. Όμως είναι άγνωστο πόσα χρόνια πριν υπήρχε ήδη στον ίδιο χώρο.
Ο σημερινός ναός χτίστηκε το 1833, όπως δείχνει ανάγλυφη πλάκα στο Ιερό Βήμα, σε ρυθμό σταυρεπίστεγης τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο. Πρόκειται για ένα λαμπρό ναό, κατάγραφο από σύγχρονες τοιχογραφίες, με τεράστιες καμπάνες στα καμπαναριά που πλαισιώνουν την είσοδο της εκκλησίας (η παλιά μεγάλη καμπάνα ζυγίζει ένα τόνο και έχει διάμετρο 1,2 μέτρα). Ο αύλειος χώρος στολίζεται από ανάγλυφες πλάκες με σχέδια από αραχωβίτικα υφαντά, έργο που υλοποιήσαν Αραχωβίτες τεχνίτες.
Ο χώρος γύρω από την εκκλησία έχει συνδεθεί με την ιστορία του τόπου ως στρατηγείο του Καραϊσκάκη στη μάχη της Αράχωβας το 1826, καθώς και με τα γεγονότα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της περιόδου που ακολούθησε, όπως δείχνουν ο ιστορικός περίβολος με τις πολεμίστρες το παλιό κανόνι, ο βόρειος τοίχος της εκκλησίας χτυπημένος από σφαίρες.
Το Υπουργείο Πολιτισμού στις 11 Ιουλίου 2000 με την απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ26/ΚΗΡ/22508/680 έχει χαρακτηρίσει το ναό, τον περίβολο και το παρεκκλήσι του Αγίου Σπυρίδωνος ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Από την ανέγερσή του μέχρι τη σημερινή μορφή του όλα τα έξοδα κατασκευής και διακόσμησης καλύφθηκαν από τους Αραχωβίτες.
Σε τούτη την πανέμορφη εκκλησία και το γύρο χώρο γιορτάζουν οι Αραχωβίτες το Πανηγυράκι, την τριήμερη γιορτή προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου.
~**  Στη δυτική έξοδο της Αράχωβας προβάλει η μορφή του Γεωργίου Καραϊσκάκη πάνω σε τριακόσιες πέτρες που θυμίζουν τα κεφάλια των νεκρών Τούρκων που είχε ζητήσει ο αρχιστράτηγος Καραϊσκάκης, για το μνημείο που στήθηκε, αμέσως μετά το τέλος της νικηφόρας Μάχης.
Στο Ηρώο λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις τις παραμονές των εθνικών εορτών με τις παρελάσεις των σχολείων και τις καταθέσεις στεφάνων από τους τοπικούς φορείς.
Ως έθιμο έχει φτάσει έως τις μέρες μας, ένας μικρός μαθητής του Δημοτικού Σχολείου Αράχωβας συνήθως, με το πέρας της κατάθεσης να παίρνει ένα από τα στεφάνια και σκαρφαλώνοντας έως την προτομή από το πίσω μέρος να δαφνοστεφανώνει το μεγάλο στρατηγό της Ελλάδας και έπειτα να του στρίβει τα μουστάκια με τέτοια απλότητα, όπως ο εγγονός παίζει με τον παππού του.
~** Η ιστορία του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού ξεκινά από το 1967, όποτε η γαλλική εταιρεία Πεσινέ (Pechiney) Αλουμίνιο της Ελλάδος, με έδρα την Παραλία Διστόμου (Άσπρα Σπίτια), τοποθέτησε τους πρώτους αναβατήρες στη θέση Φτερόλακκα, δημιουργώντας ένα υποτυπώδες χιονοδρομικό κέντρο. Τον Δεκέμβρη του 1974 εγκαινιάστηκε με την παρουσία του τότε πρωθυπουργού, Κωνσταντίνου Καραμανλή, στο Γεροντόβραχο το πρώτο ιδιωτικής πρωτοβουλίας (από μερικούς φίλους του Ski Club, του αθηναϊκού Ομίλου Φίλων Σκι)χιονοδρομικό κέντρο. Η κατασκευή του κέντρου σε Κελλάρια και Φτερόλακκα ξεκίνησε το 1975. Από το 2007 εως το 2010 την διαχείριση του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού είχε αναλάβει η κοινοπραξία Άκτωρ ΑΤΕ-Παντράκ ΑΕ, ενώ κατά την διάρκεια της έγιναν πολλά σημαντικά έργα αναβάθμισής του. Το 2011 την ευθύνη της λειτουργίας του πήρε πάλι η ΕΤΑ (Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης). Τα τελευταία χρόνια, λόγω του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού η Αράχωβα έχει καταλήξει να είναι ο №1 τουριστικός χειμερινός προορισμός στην Ελλάδα.
~**ΔΕΛΦΟΙ , Η Αράχωβα ευνοήθηκε από την γειτνίασή της με τους Δελφούς. Οι ομάδες επισκεπτών του αρχαιολογικού χώρου των Δελφών οδήγησαν στην τουριστική αξιοποίηση της περιοχής που έγινε μεγαλύτερη μετά την δημιουργία των χιονοδρομικών κέντρων και την ανάπτυξη του χειμερινού τουρισμού στην Ελλάδα. Ως πέρασμα για τους Δελφούς, η Αράχωβα επωφελήθηκε από τη μεγάλη επισκεξιμότητα του αρχαιολογικού τόπου, στον οποίο κατέφθαναν και συνεχίζουν να καταφθάνουν ορδές τουριστών από όλη την Ελλάδα και από όλον τον κόσμο. Η Αράχωβα έχει επωφεληθεί πολύ από την παρουσία των Δελφών δίπλα της, ιδιαίτερα τα χρόνια που δεν υπήρχε το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού, αφού η μόνη πηγή εσόδων λόγω τουρισμού ήταν το πέρασμα από την Αράχωβα για τους Δελφούς, αλλά και σήμερα συμβαίνει αυτό και ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν το χιονοδρομικό κέντρο είναι κλειστό. Η απόσταση Αράχωβας-Δελφών είναι μόλις 10 χλμ.
~* Η Αράχωβα ανέκαθεν αποτελούσε πόλο έλξης σημαντικών ανθρώπων παγκοσμίου βεληνέκους: Ο Αριστοτέλης Ωνάσης παρέα με τον Ουίνστον Τσόρτσιλ (1959), η Μαρία Κάλλας (1959), Οι Μπίτλς (1967), Ο Κωνσταντίνος και η Άννα-Μαρία (1966), ο βασιλιάς Παύλος και η Φρειδερίκη (1939), η Μις Υφήλιος, Κορίνα Τσοπέη (1964), η Τζάκι Κένεντι και τόσοι άλλοι έχουν αφήσει το στίγμα της παρουσίας τους στο διάσημο χωριό

***  Λιδορίκι – Μόρνος, ατίθαση Ρούμελη
Η παρουσία της τεχνητής λίμνης του Μόρνου μπορεί να εξομάλυνε το γεωμορφολογικό ανάγλυφο της περιοχής, όμως η ιστορία που γράφτηκε σε τούτα τα χώματα εδώ και αιώνες τώρα παραμένει πολυκύμαντη και ανεξίτηλη, όπως επίσης και η ορεινή φύση που σφραγίζει το ίδιο δυνατά εδώ όσο και στις πιο ψηλές ακρώρειες της Γκιόνας και των Βαρδουσίων, την φυσιογνωμία αυτού του τόπου.
 Ανηφορίζοντας από τα παράλια του Κορινθιακού για τα υψίπεδα της Φωκίδας, δύσκολα υποψιάζεσαι πως μέσα σε λίγα μόνο χιλιόμετρα η τοπιογραφία της περιοχής κυριολεκτικά θα έχει μεταμορφωθεί. Στη σκιά των επιβλητικών και χιονισμένων κορυφογραμμών της Γκιόνας και των Βαρδουσίων, σε ελάχιστη απόσταση από τις  όχθες της τεχνητής λίμνης του Μόρνου και σε ύψος 550 μέτρων, βρίσκεται το Λιδορίκι.
Φυσική πρωτεύουσα της πιο τραχιάς  περιοχής της Ρούμελης, το Λιδορίκι υπήρξε μέχρι πρόσφατα το σημαντικότερο εμπορικό και οικονομικό κέντρο της ορεινής Φωκίδας. Λόγω της φυσικής θέσης του αποτελούσε ανέκαθεν ένα πραγματικό ορεινό κάστρο, αφού οι σκληροτράχηλοι ορεσίβιοι αντιστάθηκαν στους βυζαντινούς φοροεισπράκτορες, στους Λατίνους (Φράγκους – Καταλανούς) και φυσικά στους  μετέπειτα τούρκους κατακτητές.
Σήμερα εδώ ζουν σχεδόν 1.500 άνθρωποι, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με  την κτηνοτροφία, την υλοτομία και το μεταπρατικό εμπόριο.
Η χάραξη της καινούργιας παραλιακής οδού που συνδέει την Άμφισσα  με  τη Ναύπακτο, αλλά και η καθιέρωση διαφορετικού τρόπου ζωής οδήγησαν την βουκολική πολιτεία σε μαρασμό. Παρ’ όλα αυτά το  Λιδορίκι παραμένει ακόμα και σήμερα το μόνο αστικό κέντρο σε μια εκτεταμένη και ιδιαίτερα ορεινή περιοχή.
 Λίμνη Μόρνου: Η τεχνητή λίμνη βρίσκεται σε ύψος  500 μέτρων και κυριολεκτικά μοιάζει να πολιορκείται από τις αλπικές κορφές των Βαρδουσίων και της Γκιόνας. Σχηματίστηκε μετά την ανύψωση χωμάτινου φράγματος ύψους 126 μέτρων που έκοψε την ροή του ποταμού Μόρνου, ο οποίος για αιώνες ευεργετούσε την κοιλάδα της Βελάς. Επτακόσια ογδόντα εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού πλημμύρισαν το χωριό Κάλιο και την  περιοχή της αρχαίας Καλλίπολης, δημιουργώντας έτσι ένα τεχνητό ταμιευτήρια με κυριότερο σκοπό την ύδρευση της πρωτεύουσας. Το υδραγωγείο μ’ ένα κανάλι μήκους 192 χιλιομέτρων που θεωρείται από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, ανέλαβε να μεταφέρει το νερό που γεννιέται από τα χιόνια των βουνών στις βρύσες των νοικοκυριών της Αθήνας.
Αφήνοντας πίσω το Λιδορίκι ο δρόμος κατεβαίνει κοντά στις «κινούμενες» όχθες της λίμνης που μετακινούνται ανάλογα με το βαθμό των βροχοπτώσεων.  Περιμετρικά της λίμνης υπάρχει ένας ασφάλτινος, αλλά με πολλές στροφές δρόμος που θα μας φέρει κοντά στα ομορφότερα σημεία. Το ενδιαφέρον ωστόσο του ταξιδιώτη δεν εξαντλείται στην ακρολιμνιά. Ολόγυρα στα δασωμένα υψώματα που αγκαλιάζουν τον τόπο φωλιάζουν δεκάδες μικρά και μεγαλύτερα χωριά που προσεγγίζονται οδικά, αρκεί βέβαια να μην έχει προηγηθεί χιονόπτωση που αυτήν την εποχή δεν είναι καθόλου σπάνιο φαινόμενο.

Ο γύρος της λίμνης βήμα – βήμα
Λιδορίκι – Κάλιο: Από την πλατεία του Λιδορικίου θ’ ακολουθήσετε τις ταμπέλες για Λευκαδίτι. Ευχάριστες ασφάλτινες κορδέλες με κατεύθυνση προς βορρά διασχίζουν το γνήσιο αγροτικό τοπίο. Στα 8 χιλιόμετρα βγαίνετε σε κεντρική διασταύρωση. Αν θέλετε να πραγματοποιήσετε το γύρο της λίμνης θα περάσετε τη γέφυρα του Μόρνου και θα στρίψετε αριστερά, καθώς το βόρειο παρακλάδι τερματίζει στην Παύλιανη.  Πρώτη στάση το χωριό Κάλιο, από το οποίο διασώζονται μόνο ελάχιστα σπίτια, αφού μεγάλο μέρος του οικισμού πνίγηκε στα  νερά του τεχνητού έργου.
Λίγο ψηλότερα αναβλύζει η πηγή Βελούχοβο, η μεγαλύτερη από τις πηγές που τροφοδοτούν με νερό τον ταμιευτήρα απ’ όπου ξεδιψά η Αθήνα. Σε μικρή απόσταση στην κορφή του απόκρημνου βράχου βρίσκεται η αρχαία ακρόπολη του Καλίου (υψομ. 650)  με ορατά τμήματα της τειχοποιίας (προσεγγίζεται με σύντομο αλλά στενό και απότομο χωματόδρομο μήκους 1000 μέτρων).  Τα υπόλοιπα ερείπια είναι βυθισμένα στο νερό. Ότι κατάφεραν να διασώσουν οι αρχαιολόγοι εκθέτονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λιδορικίου.
Κάλιο – Φράγμα: Από το Κάλιο ο δρόμος συνεχίζει με κατεύθυνση δυτική να κινείται σε ατελείωτες στροφές και κακό οδόστρωμα (κάποια σημεία)  σε μικρή απόσταση από τις όχθες της λίμνης χαρίζοντάς σας με τον τρόπο αυτό μερικές από τις ομορφότερες εικόνες της. Στα 7 χιλιόμετρα θα διασταυρωθείτε με το Γρανιτσόρεμα κι αμέσως μετά με τον Κόκκινο ποταμό. Τα δυο αυτά ορεινά ρέματα με παροχή νερού όλο το χρόνο, κατεβαίνουν από τα υψίπεδα των Βαρδουσίων και χύνονται στη λίμνη. Στις όχθες τους σχηματίζεται ένα πλούσιο πλατανόδασος έως την ακρoλιμνιά. Στη συνέχεια ο δρόμος απομακρύνεται, ανεβαίνει λίγο ψηλότερα και στριφογυρνά για περισσότερα από 15 χιλιόμετρα ως το φράγμα. Μια καταπληκτική άποψη της λίμνης θα έχετε από το χωριό Κόκκινο όπου θα φτάσετε με σύντομη παράκαμψη (800 μέτρα) από τον περιμετρικό δρόμο.
Φράγμα – Λιδορίκι: Μετά το φράγμα ο δρόμος στρέφεται νοτιοδυτικά και τρέχει πάνω στις νότιες όχθες της λίμνης περνώντας μέσα ή κοντά από τα χωριά Αβορός, Δωρικό, Λεύκα, Πεντάπολη και καταλήγει μετά από 25 χιλιόμετρα στο Λιδορίκι. Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της διαδρομής είναι το «Στενό», το στενότερο σημείο της λίμνης όπου οι αντικρινές όχθες σχεδόν ακουμπούν μεταξύ τους. Απέναντι, πάνω στο λόφο ξεχωρίζει η ακρόπολη του Κάλιου. Στο βάθος ξεπροβάλλουν οι ψηλότερες κορφές των Βαρδουσίων, ενώ στ’ ανατολικά ορθώνει το στιβαρό παράστημά της η Γκιόνα, το μεγαλύτερο βουνό της Ρούμελης. Παλιότερα σε αυτό το σημείο υπήρχε μεγάλη πέτρινη γέφυρα που σήμερα βρίσκεται στο βυθό της λίμνης.
 Προτεινόμενες διαδρομές
Προς Δάφνο:  Πραγματοποιώντας τον γύρο της λεκάνης του Μόρνου θα συναντήσετε αλλεπάλληλους ασφάλτινους δρόμους να φεύγουν ακτινωτά και χάνονται στις πλαγιές των δυσπρόσιτων Βαρδουσίων. Αν μπορούσαμε να αξιολογήσουμε τις πραγματικά άφθονες διαδρομές που ξανοίγονται μπροστά σας, θα προτείναμε μια μικτή  σε  χώμα  και άσφαλτο πορεία που θα σας φέρει πιο κοντά στην άγνωστη ορεινή φύση της περιοχής. Μόνο εμπόδιο αυτήν την εποχή, μπορεί να είναι το χιόνι που δυσκολεύει σημαντικά τις μετακινήσεις, κυρίως στους χωματόδρομους.
Μετά το Κάλιο πηγαίνοντας προς φράγμα και λίγα μέτρα πριν τη γέφυρα του Γρανιτσορέματος, θα δείτε δεξιά έναν ασφάλτινο δρόμο ν’ ανηφορίζει στο βουνό. Πρώτο χωριό που θα συναντήσετε είναι το Διακόπι (4 χλμ.). Στη συνέχεια βατός χωματόδρομος περνά μέσα από ελατόδασος και καταλήγει στον όμορφο Δάφνο  -παλιά Βοστινίτσα  -  (9 χλμ), όπου υπάρχουν καταλύματα και ταβέρνες. Αξίζει να δείτε τον μεταβυζαντινό ναό του Αγ. Νικολάου (τρίκλιτη βασιλική με τρούλο κτίσμα του 17ου αι΄).
Από Δάφνο εδώ μπορείτε είτε να γυρίσετε πάλι στον περιμετρικό ασφάλτινο άξονα της λίμνης του Μόρνου, οδηγώντας σε  άσφαλτο (13 χλμ.), είτε να συνεχίσετε σε χώμα για Διχώρι, Ψηλό Χωριό, Αρτοτίνα ανακαλύπτοντας την πιο όμορφη και άγρια πλευρά των Βαρδουσίων.  Από Ψηλό Χωριό και Αρτοτίνα έχετε επιλογή στην επιστροφή να γυρίσετε μέσω το ασφάλτινου δρόμου που περνά από Πενταγιού, το χωριό της θρυλικής Μαρίας Πενταγιώτισσας.
 Στη σκιά της Γκιόνας: Κατευθυνόμενοι από Λιδορίκι προς Λευκαδίτι παρακολουθούμε την κοίτη του ποταμού Μόρνου που σε αυτό το σημείο διαχωρίζει τους ορεινούς όγκους της Γκιόνας  και των Βαρδουσίων. Στην πορεία μας θα συναντήσουμε τα χωριά Λευκαδίτι και Συκιά. Στη  Συκιά αξίζει να πεζοπορήσετε ως το σπήλαιο της Ζωοδ. Πηγής. Το σημαδεμένο μονοπάτι χάνεται μέσα στα έλατα και καταλήγει στην είσοδο των δυο σπηλαίων όπου βρίσκονται ο ναοί του Αγ. Δημητρίου και της Ζωοδόχου Πηγής (υψομ.980)  μετά από 45 λεπτά. Μπορείτε όμως να έρθετε και με το όχημά σας μέσω στενού  χωμάτινου και έντονα ανηφορικού δρόμου (2 χλμ.).  Επιστρέφουμε στον οδικό άξονα προς Λαμία και περνάμε τη διασταύρωση για τους δυο οικισμούς της Μουσουνίτσας  (Αθανάσιος Διάκος) με τα τρεχούμενα νερά και τους καλούς ξενώνες.  Ακολουθεί το χωριό Στρώμη με τους παλιούς νερόμυλους και ο ελατοσκέπαστος Πανουργιάς (με σύντομη παράκαμψη 3 χλμ). Πάντα στο ίδιο ορεινό μοτίβο συνεχίζουμε για Παύλιανη  (από Εθνική Οδό Αθηνών- Λαμίας).
 ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ
Το χωριό Πεντεόρια: Είχε ανέκαθεν ιστορική σημασία καθώς βρισκόταν πάνω στις στράτες των βουνών που ένωναν τη θάλασσα με την ορεινή Ρούμελη (θα το δείτε ανηφορίζοντας για Λιδορίκι από Γαλαξίδι). Έχοντας αυτή τη γνώση οι παλιοί ορεσίβιοι προσπάθησαν εδώ, στα Πεντεόρια να κρατήσουν τους Τούρκους μακριά από τη Στερεά Ελλάδα. Φονικές μάχες έγιναν το 1770, αλλά και το 1821 και το 1825, κατά τη διάρκεια του μεγάλου ξεσηκωμού των Ελλήνων.
«Αρνητική κλίση» στην Πλάκα: Στο χωριό Συκιά που βρίσκεται πάνω στο δρόμο Λιδορικίου – Παύλιανης συναντάμε την περίφημη «ορθοπλαγιά της Γκιώνας», ένα από τα πιο ενδιαφέροντα φυσικά αναρριχητικά πεδία της Ευρώπης με κλίση αρνητική και υψομετρική διαφορά 1.100 μέτρων περίπου. Αν και έχει εδώ και χρόνια ανακοινωθεί η δημιουργία Κέντρου Αναρρίχησης με κατάλληλους χώρους διανυκτέρευσης, υποδοχής και ενημέρωσης, ακόμη δεν έχει γίνει τίποτα. Παρόλα αυτά αν θέλετε να αναρριχηθείτε στα βράχια του Ασέληνου Όρους των αρχαίων Ελλήνων (έτσι λεγόταν η Γκιόνα) επισκεφθείτε την ιστοσελίδα  www.natureinaction.gr
Αρχαία Καλλίπολη: Ένας από τους παλαιότερους οικισμούς της περιοχής ήταν το χωριό Κάλιο, αφού εδώ άκμασε η αρχαία αιτωλική πόλη Καλλίπολη. Η μοίρα της συνδέθηκε με  δύο σημαντικά γεγονότα. Το 426 π.Χ. κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, οι Αιτωλοί  νίκησαν  κατά  κράτος   τους Αθηναίους, ενώ το 279 π.Χ. η καταστροφή ήρθε με την εισβολή  των  Γαλατών.
Καρούτες: Ένα πολύ μικρό χωριό,  8 χλμ. νότια από το από το Λιδορίκι έγινε γνωστό από τη νικηφόρα  μάχη που έδωσαν οι αντάρτες του 2/34 Τάγματος του ΕΛΑΣ τον Αύγουστο του 1944, εναντία σε ναζιστικό σώμα ορεινών καταδρομών που απαρτίζονταν από τριακόσιους πενήντα  άνδρες.
Που θα μείνετε
Λιδορίκι: Ξενοδοχείο «Καλλίπολις» κτισμένο σε ήσυχη σημείο με εξαιρετική θέα στη λίμνη του Μόρνου και τα Βαρδούσια. Διαθέτει 12 δωμάτια και ευχάριστους κοινοχρήστους χώρους  (22660 22880 www.hotelkallipolis.gr)
Συκιά: «Chalet Ασέληνος» στους πρόποδες του Όρους Γκιόνα (Ασέληνον Όρος) στις παρυφές του χωριού Συκιά.  (22660 51455, 555  www.aselinoshotels.gr).
Δάφνος:. Ο καινούργιος ξενώνας με το φιλικό περιβάλλον και την ποιότητα υπηρεσιών επιχειρεί να εισάγει το χωριό στα ορεινά τουριστικά δρώμενα. Ο ξενώνας  «Ελατιάς» διαθέτει 9 ευρύχωρα επιπλωμένα διαμερίσματα που παρέχουν όλες τις ανέσεις και θέα στο ελατόδασος που αγκαλιάζει από παντού το χωριό. Στα συν οι οικοδέσποινες Ασπασία και Ρούλα και το ενισχυμένο πρωινό (22660  52500  www.elatiashotel.gr).  
 Ακόμη «Δημοτικός ξενώνας Δάφνου» ( 22660 51745)
Πενταγιού: «Ξενώνας Εν Πενταγιοίς» στεγάζεται στο δημοτικό σχολείο του χωριού (κτίριο 1862) που βρίσκεται στην ιστορική πλατεία με τον  πελώριο πλάτανο, διαθέτει τρία δίκλινα, τρία τρίκλινα και δύο τετράκλινα (22660 52340 www.enpentagis.gr)
«Αρχοντικό Ξενοφώντα» δωμάτια με αυτόνομη θέρμανση, κουζίνα με ψυγείο, TV (22660 52219 www.arxontiko-xenofonta.gr)
 Που θα φάτε
Στο Λιδορίκι θα βρείτε τις καλές παραδοσιακές ταβέρνες «Γιώργηδες»  (22660 22225) , «Το κελάρι του μπάρμπα-Γιάννη» (22650 63130),  «Το καπηλειό του Βασίλη» (22660 22017).
Οι ντόπιοι για εξαιρετικό κρέας  κοκορέτσι και κοντοσούβλι,  θα πάνε στο  Μαλανδρίνο στη ταβέρνα – ψησταριά «Παπαλέξης».
Το ξενοδοχείο «Chalet Ασέληνος» διαθέτει και εστιατόριο.
Στο Δάφνο  θα βρείτε την ταβέρνα του δημοτικού ξενώνα και στην όμορφη πλατεία με τους δυο αιωνόβιους πλάτανους την ψησταριά – ταβέρνα «Πλατεία»,  Στην Πενταγιού, ο ξενώνας του Ασημάκη διαθέτει και εστιατόριο ανοικτό τα Σαββατοκύριακα.
Στον δρόμο για Παύλιανη καλύτερη επιλογή για φαγητό θα βρείτε στην πλατεία της Άνω Μουσουνίτσας.
 Κείμενο: Ζερμαίν Αλεξάκη
Φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης
~**  Η Θέμις, ο Μόρνος και ο βιολογικός
3
Zητά νομιμοποίηση του βιολογικού καθαρισμού των Φυλακών Μαλανδρίνου, λίγες εκατοντάδες μέτρα από την τεχνητή λίμνη
ΛΑΜΙΑ Του Γιώργου Δελιχά
  Να νομιμοποιήσει τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού των Φυλακών Μαλανδρίνου, που βρίσκεται λίγες εκατοντάδες μέτρα από την τεχνητή λίμνη του Μόρνου, προσπαθεί η εποπτευόμενη από το Δημόσιο ανώνυμη εταιρεία «Θέμις Κατασκευαστική Α.Ε.», συναντώντας ωστόσο τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων τοπικών υπηρεσιών αλλά και τις αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας...
  Ο βιολογικός καθαρισμός των Φυλακών Μαλανδρίνου στη Φωκίδα λειτουργεί χωρίς να διαθέτει αποδέκτη και εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, γεγονός που σε αρκετές περιπτώσεις έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις φορέων και συλλόγων της περιοχής, οι οποίοι δεν αντιδρούν μόνο στο γεγονός ότι ο βιολογικός καθαρισμός έχει κατασκευαστεί και λειτουργεί μόλις λίγες εκατοντάδες μέτρα από τη λίμνη του Μόρνου, που χρησιμοποιείται για την ύδρευση της Αθήνας και των γύρω χωριών ενώ ουσιαστικά υπάρχει απαγόρευση εκτέλεσης έργων εντός της ζώνης προστασίας των 1.500 μέτρων, αλλά προσδιορίζουν ότι σε αρκετές περιπτώσεις τα επεξεργασμένα λύματα καταλήγουν στη λίμνη του Μόρνου, κάτι το οποίο επίσης απαγορεύεται βάσει των υγειονομικών διατάξεων.
Μέχρι τώρα ο βιολογικός καθαρισμός λειτουργεί χωρίς αποδέκτη, καθώς απαγορεύεται η διάθεση κάθε είδους λυμάτων είτε απευθείας στη λίμνη του Μόρνου είτε σε ρέματα που εισρέουν σε αυτήν και σε απόσταση μικρότερη των 10.000 μ., κάτι που στερεί τη δυνατότητα της έγκρισης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου. Τα επεξεργασμένα λύματα μεταφέρονται με βυτιοφόρα είτε στην Ερατεινή είτε στην Αμφισσα. Ωστόσο, κάτοικοι και φορείς της περιοχής έχουν καταγγείλει ότι σε αρκετές περιπτώσεις και εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων με τους ιδιώτες μεταφορείς είτε δεν γίνεται η μεταφορά είτε μεταφέρεται μόνο ένα μέρος των λυμάτων.
Σε παρακείμενο ρέμα…
Σύμφωνα με τις καταγγελίες, αυτό έχει αποτέλεσμα μέρος των επεξεργασμένων λυμάτων να πηγαίνει σε παρακείμενο ρέμα που καταλήγει στη λίμνη του Μόρνου και μαζί με άλλες εστίες ρύπανσης να προκαλούν σοβαρά ζητήματα στην ποιότητα των υδάτων της λίμνης.
Στο πλαίσιο αυτό και στην προσπάθειά της να αποφύγει το κόστος της μεταφοράς των λυμάτων, που σύμφωνα με τα όσα δηλώνουν τα στελέχη της ανέρχεται στις 800 χιλιάδες ευρώ τον χρόνο, η «Θέμις Κατασκευαστική» Α.Ε.» προσπαθεί να πάρει την έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και να της δοθεί παράλληλα η δυνατότητα να διαθέτει τα λύματα για την άρδευση υδροχαρών φυτών που θα φυτέψει στην περιοχή. Μάλιστα η εταιρεία έχει πάρει τη θετική γνωμοδότηση της ΕΥΔΑΠ, η οποία παραβλέπει για λόγους «εξυπηρέτησης του δημόσιου συμφέροντος και βελτίωσης της υφιστάμενης περιβαλλοντικής κατάστασης» το γεγονός ότι ο βιολογικός καθαρισμός έχει κατασκευαστεί εντός της ζώνης προστασίας των 1.500 μέτρων από τη λίμνη του Μόρνου και συναινεί στην έγκριση της ΜΠΕ, βάζοντας ωστόσο ορισμένους περιοριστικούς όρους για τα όρια της έκτασης που θα υδρεύεται από τα επεξεργασμένα λύματα.
Αντίθετα, αρνητικά γνωμοδότησε το Τμήμα Περιβαλλοντικής Υγιεινής και Υγειονομικού Ελέγχου της Π.Ε. Φωκίδας, το οποίο σε έγγραφό του προς τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης στις 29 Απριλίου του 2013 σημειώνει τις απαγορευτικές διατάξεις που ισχύουν, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «από τις έως τώρα αυτοψίες αρμοδίου υπαλλήλου της υπηρεσίας στις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού του Σωφρονιστικού Καταστήματος Μαλανδρίνου διαπιστώνεται ότι δεν λειτουργούν όλα τα στάδια επεξεργασίας αυτών και η όλη εικόνα που παρουσιάζει είναι εικόνα έλλειψης συντήρησης και επίβλεψης».
Αρνητική γνωμοδότηση
 Το αίτημα της «Θέμις Κατασκευαστική Α.Ε.» για έγκριση της ΜΠΕ έφτασε για συζήτηση και έκφραση γνώμης στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, η οποία μετά από αρνητική εισήγηση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού γνωμοδότησε ομόφωνα αρνητικά. Μάλιστα, εκτός από τις σχετικές απαγορευτικές υγειονομικές διατάξεις, η Επιτροπή Περιβάλλοντος και οι αρμόδιες υπηρεσίες στάθηκαν στο γεγονός ότι ήδη στην ευρύτερη περιοχή σχεδιάζεται η κατασκευή νέου βιολογικού καθαρισμού, ο οποίος θα επεξεργάζεται τα λύματα όλων των οικισμών αλλά και τα λύματα του Σωφρονιστικού Καταστήματος Μαλανδρίνου.
Μάλιστα, αρχές και φορείς της περιοχής δεν κρύβουν την ανησυχία τους ότι στην περίπτωση που η κεντρική διοίκηση και τα αρμόδια υπουργεία εγκρίνουν τη ΜΠΕ για τον ΒΙΟ.ΚΑ. των Φυλακών Μαλανδρίνου υπάρχει ο κίνδυνος να εγκαταλειφθεί η κατασκευή του νέου ΒΙΟ.ΚΑ. και να μετατραπεί ο ΒΙΟ.ΚΑ. των Φυλακών Μαλανδρίνου σε λύση για την επεξεργασία όλων των λυμάτων της περιοχής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη λίμνη του Μόρνου.
 http://www.efsyn.gr/?p=55372

***   ΦΡΑΓΜΑ ΜΟΡΝΟΥ-ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ-ΓΚΙΩΝΑ,κλπ
ΦΡΑΓΜΑ ΜΟΡΝΟΥ
ΦΡΑΓΜΑ ΜΟΡΝΟΥ ΤΕΧΝΙΤΗ ΛΙΜΝΗ ΜΟΡΝΟΥ

τα βουνά της Δωρίδας, από αεροπλάνο
 *** ΦΡΑΓΜΑ ΜΟΡΝΟΥ
Στην κοίτη του ποταμού Μόρνου 7 χιλιόμετρα δυτικά του Λιδορικίου στο Νομό Φωκίδος δημιουργήθηκε με την κατασκευή χωμάτινου φράγματος ο Ταμιευτήρας του Μόρνου. Το έργο άρχισε τον Μάιο του 1969 και ολοκληρώθηκε το 1979, αλλά η κανονική λειτουργία του άρχισε το 1981.
Τεχνικά χαρακτηριστικά Φράγματος Μόρνου.
Το φράγμα, ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, αποτελείται από αδιαπέραστο αργιλικό πυρήνα, μεταβατικές ζώνες φίλτρων εκατέρωθεν του πυρήνα, σώματα στήριξης του πυρήνα ανάντη – κατάντη από αμμοχάλικο και προστατευτική λιθορριπή στην ανάντη πλευρά. Ο ανάντη πόδας του Φράγματος είναι διαμορφωμένος σε πρόφραγμα με στεγανό αργιλικό πυρήνα.
  • Τύπος Φράγματος: Χωμάτινο, με αργιλικό «πυρήνα»
  • Μέγιστο ύψος Φράγματος: 126 μ.
  • Μέγιστο ύψος Φράγματος (από στάθμη θεμελίωσης): 139 μ.
  • Μέγιστο πλάτος στη βάση: 595 μ.
  • Πλάτος στέψης: 10 μ.
  • Μήκος βάσης: 250 μ.
  • Μήκος στέψης: 815 μ.
  • Όγκος υλικού Φράγματος: 17 εκατ. μ3
  • Υψόμετρο στέψης: + 446,50 μ.υ.θ.
  • Ανώτερη στάθμη πλημμύρας: + 443,50 μ.υ.θ.
  • Κλίσεις πρανών: Ανάντη 1:2,4 – Κατάντη 1:2
  • Στάθμη υπερχειλιστή: + 435 μ.υ.θ.
  • Παροχή σηραγγοειδούς υπερχειλιστή: 1.300 μ3 /δευτ.
  • Παροχή σήραγγας εκκένωσης: 400 μ3 /δευτ.
  • Κατωτάτη στάθμη εκκένωσης: + 347,50 μ.υ.θ.
*Χαρακτηριστικά Ταμιευτήρα Μόρνου:
  • Επιφάνεια στη στάθμη Υπερχείλισης: 19,9 τετραγωνικά χιλιόμετρα
  • Λεκάνη απορροής: 588 τετραγωνικά χιλιόμετρα
  • Μέσο υψόμετρο λεκάνης απορροής: +1.082 μ.υ.θ.
  • Μέση βροχόπτωση: 948 mm/έτος (τυπική απόκλιση 198 mm/έτος)
  • Μέση εισορή: 240 εκατ. μ3 /έτος
  • Μέση εκροή: 195 εκατ. μ3 /έτος
  • Μέγιστη χωρητικότητα: 764 εκατ. μ3
  • Μέγιστος ωφέλιμος όγκος: 630 εκατ. μ3
  • Μέγιστος ωφέλιμος όγκος με άντληση: 722 εκατ. μ3
  • Κανονική στάθμη λειτουργίας πύργου υδροληψίας: +394 μ.υ.θ.
  • Ελάχιστη στάθμη λειτουργίας Πύργου Υδροληψίας: + 378 μ.υ.θ.
ΦΡΑΓΜΑ ΜΟΡΝΟΥ
ΦΡΑΓΜΑ ΜΟΡΝΟΥ
ΦΡΑΓΜΑ ΜΟΡΝΟΥ
ΦΡΑΓΜΑ ΜΟΡΝΟΥ
λιμνη - φράγμα Μόρνου
ΦΡΑΓΜΑ ΜΟΡΝΟΥ
Λίμνη Μόρνου (από το μπλόκ Κώστα Καψάλη)
ΦΡΑΓΜΑ ΜΟΡΝΟΥ
——————————————————————————————————————————–
 
 **ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ – ΓΡΑΝΙΤΣΑ-ΔΑΦΝΟΣ-ΚΑΛΛΙΟ-ΛΕΥΚΑΔΙΤΙ-ΚΟΝΙΑΚΟΣ-ΜΑΛΑΝΔΡΙΝΟ-ΠΕΝΤΑΠΟΛΗ-ΣΥΚΙΑ
Αντιθέτως υπάρχουν στον ίδιο δήμο αρκετά χωριά που σημειώνουν διαρκή ανάπτυξη. Ένα από αυτά είναι η Αμυγδαλιά (Πλέσσα), κεφαλοχώρι 600 περίπου κατοίκων, σε υψόμετρο 650 μ., εξελισσόμενο συνεχώς. Κοντά του (στα 5χλμ.) βρίσκεται η Ιερά Μονή Παναγίας Κουτσουριώτισσας όπου οι Πλεσσιώτες οργανώνουν κάθε χρόνο στις 22 – 23 Αυγούστου πανηγύρι με μεγάλη επιτυχία.
Το Μοναστήρι Κουτσουρού βρίσκεται στη διασταύρωση του 36ου χλμ του εθνικού δρόμου Άμφισσας – Λιδωρικίου. Σε σπήλαιο είχε βρεθεί η εικόνα της Παναγίας και εκεί χτίσθηκε ναός του οποίου σώζονται λείψανα. Νέος ναός, προσιτός, χτίσθηκε κοντά στον παλαιό τον 7ο αιώνα, με κελιά για τους μοναχούς και τους προσκυνητές. Κάηκε δύο φορές από τους Οθωμανούς και ξαναχτίσθηκε το1830 από τον μοναχό Ιωαννίκιο.
Δυτικά του Λιδωρικίου στα Βαρδούσια, βρίσκεται το Διακόπι (Γρανίτσα) παλαιό θέρετρο φυματικών με ξενώνα θερμαινόμενο 20 κλινών.
Στα Βαρδούσια, σε υψόμετρο 950 μ., βρίσκεται ο Δάφνος (Βοστινίτσα). Διαθέτει ξενώνα με επαρκή εξοπλισμό. Η νέα ονομασία δόθηκε για να σωθεί το όνομα του ποταμού Μόρνου, που λεγόταν Δάφνος στην αρχαιότητα.
Το Κάλλιο (Βελούχι) βρίσκεται στους πρόποδες των Βαρδουσίων και έχει μεγάλη ιστορία (βλέπε αρχαιολογικά στοιχεία). Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, το Κάλλιο έγινε βυθός της τεχνητής λίμνης του Μόρνου. Προηγήθηκε αρχαιολογική ανασκαφή και τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λιδωρικίου. Σήμερα σώζονται τα υπερκείμενα της λίμνης τείχη του αρχαίου κάστρου. Το χωριό ξαναζωντάνεψε με τα νέα σπίτια που χτίσθηκαν σε μεγαλύτερο υψόμετρο, πλησίον του παλιού χωριού.
Στις πλαγιές της Γκιώνας, στα 1100μ., ανάμεσα σε ελατόφυτη περιοχή βρίσκεται το μικρό χωριό Καρούτες, με κλίμα υγιεινό και άλλες φυσικές καλλονές. Στην Κατοχή η μάχη των Καρουτών ήταν από τις σπουδαιότερες της Εθνικής Αντίστασης. 200 Γερμανοί σκοτώθηκαν και 128 αιχμαλωτίσθηκαν. Στην ευρύτερη περιοχή του χωριού δραστηριοποιείται η εταιρεία S & B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. η οποία εκμεταλλεύεται τα πλούσια κοιτάσματα (υπόγεια & υπέργεια) βωξίτη της περιοχής.
Στους πρόποδες της Γκιώνας βρίσκεται το Λευκαδίτι με πλατύ ορίζοντα και μεγάλη πλατεία που σκεπάζει αιωνόβιο δέντρο πουρνάρας.
Άλλο χωριό των Βαρδουσίων είναι ο Κονιάκος σε υψόμετρο 850μ. Ορεινό χωριό στις ανατολικές πλαγιές του βουνού, έχει αρκετά δύσβατα μέρη που του προσδίδουν χάρη και ομορφιά, που αν τα συνδυάσει κανείς με τον παραδοσιακό τρόπο ζωής των κατοίκων βρίσκεται μπροστά σε ένα γνήσια αντιπροσωπευτικό κομμάτι της Ρούμελης.
Ένα από τα πλέον αναπτυγμένα χωριά του νέου δήμου είναι το Μαλανδρίνο, σε υψόμετρο 580μ. με 400 κατοίκους, που συναντάμε έναντι του εθνικού δρόμου Άμφισσας – Λιδωρικίου σε απόσταση 10 χλμ. από το Λιδωρίκι. Είναι το μοναδικό χωριό της περιοχής που εξακολουθεί να οινοποιεί με τον παραδοσιακό τρόπο τις εγχώριες ποικιλίες κρασιού (μαύρο-κόκκινο-άσπρο).Είναι χτισμένο στη θέση της αρχαίας πόλης Φυσκός, της οποίας σώζονται τα ερείπια και τμήμα του κάστρου με περίφημη θέα προς τον κάμπο και τη λίμνη του Μόρνου.
Επί ενετοκρατίας το Μαλανδρίνο υπήρξε κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου, με συγκέντρωση και προώθηση στο Γαλαξίδι προϊόντων εξαγωγής. Λόγω της γεωγραφικής του θέσης στην Τουρκοκρατία ήταν έδρα Καζά (17ος αιώνας), με 24 χωριά και 535 οικογένειες.
Σήμερα διαθέτει Λαογραφικό Μουσείο, ορισμένα δωμάτια υποδοχής ξένων και ταβέρνες με κοντοσούβλι από αρνί και προβατίνα, ρουμελιώτικος «μεζές» που είναι χαρακτηριστικός σε όλα τα χωριά της περιοχής.
Λίγο έξω από το Μαλανδρίνο τον Ιούλιο του 1998 θεμελιώθηκαν οι σύγχρονες σωφρονιστικές φυλακές. Το έργο κατασκευάστηκε σε έκταση 60 στρεμμάτων, είναι προϋπολογισμού 3.3 δις δρχ. Το έργο ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2001 και εγκαινιάσθηκε στις 25/7/2001 και λειτουργεί με πλήρες στελεχωμένο προσωπικό από 10/12/2001. Η κύρια δικαιοδοσία ανήκει στο Υπ. Δικαιοσύνης.
Η Πεντάπολη είναι νέο χωριό 600 περίπου κατοίκων. Χτίσθηκε το 1950 από κατοίκους 5 χωριών της περιοχής που πυρπολήθηκαν στην Κατοχή από τους Γερμανούς (Αιγίτιο, Λεύκα, Παλαιόκαστρο, Σκαλούλα υπάρχοντες οικισμοί σήμερα). Ανατολικά του χωριού υπάρχουν ίχνη αρχαίου οικισμού, ενώ σώζεται η βάση αρχαίας φρυκτωρίας, δηλ. πύργου από όπου μεταδίδονταν φωτεινά μηνύματα.
Ένα ακόμη μικρό αξιόλογο χωριό συμπληρώνει το νέο δήμο. Είναι η Συκέα (Συκιά) περίπου 200 κατοίκων απομονωμένη σε υψόμετρο 800 μ. στα ριζά της Γκιώνας υπό την προστασία και απειλή θεόρατου βράχου κάθετα κομμένου. Στη βόρεια πλευρά της χαράδρας του χωριού υπάρχουν μεγάλα συνεχόμενα σπήλαια που συγκεντρώνουν το καλοκαίρι πλήθος επισκεπτών και παραθεριστών. Στη Συκιά δημιουργείται αναρριχητικό κέντρο με κτίριο υποστήριξης αναρριχητών.
Ο βράχος πάνω από τη Συκιά έχει κλίση αρνητική και ύψος 1500 μ., που οι ορειβάτες ονόμασαν «πλάκα». Στη δεκαετία του1960 οι ορειβάτες με 3 προσπάθειες 15-20 ωρών κατέκτησαν αυτή την κορυφή. Το 1959 ο «Πεζοπορικός Όμιλος Αθηνών» έχτισε καταφύγιο στη θέση «Λάκκα Καρβούνη» της Γκιώνας, που μπορεί να στεγάσει 20 άτομα. Γενικά το τοπίο μοιάζει αλπικό .
ΤΑ  ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ ΧΙΟΝΙΣΜΕΝΑ
ΤΑ ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ ΧΙΟΝΙΣΜΕΝΑ
*****ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ
Η τοποθεσία είναι ιδανική, ανάμεσα σε τρία μεγάλα βουνά (Βαρδούσια, Γκιόνα, Οίτη).
Οι μεγάλοι ορεινοί όγκοι δεσπόζουν και προσφέρουν πολύ όμορφες εικόνες, ενώ το μαύρο έλατο και τα νερά βρίσκονται σε αφθονία. Για του πεζοπόρους, υπάρχουν πολλές διαδρομές προς τα βουνά, για τους χωματερούς, πολλά χωμάτινα χιλιόμετρα, ενώ για τους καλοπερασάκηδες, υπάρχει τρομερό παϊδάκι και κλίμα που ευνοεί το βαθύ ύπνο!
Τα Βαρδούσια (ή Κόρακας) είναι σύμπλεγμα βουνών που περιλαμβάνει το νοτιότερο άκρο της Πίνδου στη Στερεά Ελλάδα. Υψώνεται στα σύνορα των νομών Φωκίδας και Φθιώτιδας. Είναι το δεύτερο υψηλότερο βουνό της Ρούμελης μετά την Γκιώνα, με ύψος που φτάνει τα 2.495 μέτρα (κορυφή Κόρακας).
Χαρακτηριστικά
Ο κύριος όγκος των Βαρδουσίων υψώνεται στα εδάφη της επαρχίας Δωρίδας του νομού Φωκίδας, ενώ μικρό τμήμα του στα βόρεια υπάγεται στο νομό Φθιώτιδας. Τα Βαρδούσια αποτελούνται από τρία συγκροτήματα κορυφών, το βόρειο, το δυτικό και το νότιο. Το βόρειο συγκροτήμα χαρακτηρίζεται από ομαλές κορφές, το δυτικό παρουσιάζει πολλές απόκρημνες και ανεξάρτητες μεταξύ τους κορυφές ενώ το νότιο που είναι και το υψηλότερο, σχηματίζει μία απόκρημνη και μεγάλη σε μήκος κορυφογραμμή. Είναι από τις ελάχιστες οροσειρές της Ελλάδας που έχουν αλπικό χαρακτήρα.
Η οροσειρά ορίζεται από τους ποταμούς Μόρνο, Εύηνο και Κοκκινοπόταμο και έχει πλούσια χλωρίδα. Μεγάλο τμήμα της επιφάνειας της καλύπτεται από δάση ελάτης, βελανιδιάς και κέδρων (αρκεύθων) ενώ στα εκτεταμένα υψίπεδα που σχηματίζονται ανάμεσα στις κορυφές βόσκουν μεγάλα κοπάδια προβάτων και γιδιών. Πολλά σημεία του βουνού είναι κατάλληλα για ορειβασία ενώ στις πλαγιές των Σκόρδων λειτουργούν δύο ορειβατικά καταφύγια.
Ψηλές κορυφές των Βαρδουσίων είναι ο Κοκκινιάς (2.404 μ.), η Πυραμίδα (2.348 μ.), η Μεγάλη Σούφλα (περ. 2.340 μ.), η Πλάκα (περ. 2.320 μ.), το Βουνό της Χωμήριανης ή Μεγάλη Χούνη (2.294 μ.), η Αλογόραχη (2.265 μ.), το Βουνό της Κωστάριτσας (2.216 μ.), το Κάτω Ψηλό (περ. 2.140 μ.), το Γιδοβούνι (2.065 μ.), το Σινάνι (2.055 μ.) και άλλες.
ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ
- ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ -
ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ
ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ
ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ
Βαρδουσια
ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ
Συνηθέστερη ανάβαση για τα καταφύγια και τις ψηλές κορυφές είναι από το χωριό Αθανάσιος Διάκος (ή Άνω Μουσουνίτσα). Ορισμένες από τις δυτικές κορυφές είναι προσβάσιμες και από την Αρτοτίνα.
Ιστορία
Το αρχαίο ελληνικό όνομα των Βαρδουσίων είναι Κόραξ, ονομασία που επιβιώνει μέχρι σήμερα στον τοπικό πληθυσμό ο οποίος τη χρησιμοποιεί για την υψηλότερη κορυφή. Ο Στράβων τα ονόμαζε μέγιστον όρος εξαιτίας του ύψους του.
Στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 στα Βαρδούσια έδρασαν και προφυλάχτηκαν στις λεγόμενες αποκλείστρες, οι εξεγερμένοι κάτοικοι των γύρω χωριών. –
————————————-
 
**ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΔΙΑΚΟΣ  ***
Στους πρόποδες της κεντρικής τοποθεσίας του όρους Κόρακα ( Βαρδούσια ) και σε υψόμετρο 1100 μέτρα, βρίσκεται απλωμένη η ‘Ανω Μουσουνίτσα, γενέτειρα του Αθανασίου Διάκου, καθώς η ιστορία μας βεβαιώνει και συνηγορεί η λαϊκή μας παράδοση. Γι’ αυτό το χωριό μετονομάστηκε από το επίσημο κράτος το 1959 σε κοινότητα «Αθανασίου Διάκου» για να τιμήσει την μνήμη του τέκνου της εθνομάρτυρα και ήρωα της Επαναστάσεως του 1821 Θανάση Διάκου
Τα Βαρδούσια, οι Ελληνικές ΑλπειςΤα 13 χωριά του Δήμου Βαρδουσίων :
Κροκύλειο ( Παλιο-κάτουνο), Αρτοτίνα, Πενταγιού, Διχώρι (Κωστάρτσα), Τρίστενο (Ντρεστενά),
Κερασιά (Σουρούστι), Κριάτσι, Ψηλό χωριό (Νούτσομπρο), Αλ(ε)ποχώρι, Ζοργιάνου,
Κουπάκι, Κόκκινος (Λούτσοβο), Περιβόλι (Αγλαβίστα)
Το Διχώρι είναι ένα από τα 13 χωριά του νεοσύστατου Δήμου Βαρδουσίων.
Στο χάρτη   της περιοχής φαίνονται : ο κεντρικός οδικός άξονας που βόρεια οδηγεί προς
Αρτοτίνα Γραμμένη Οξυά Γαρδίκι Λαμία
και Δυτικά και Νότια προς Ναύπακτο και Άμφισσα ανίστοιχα
Η Κωστάρτσα (Διχώρι) βρίσκεται προς τα Ανατολικά του οδικού άξονα μεταξύ Πενταγιούς και Αρτοτίνας
και συνδέεται με αυτόν με αμαξιτή οδό καλής κατάστασης, θερινής όμως βατότητας.
Μικρές Πληροφορίες για χωριά του Δήμου
Έδρα του Δήμου Βαρδουσίων είναι το ιστορικό χωριό Κροκύλειο – ονομασία
παρακείμενης περιοχής – γνωστής από τους Κλασικούς χρόνους.
Είναι πατρίδα του Στρατηγού Μακρυγιάννη.
Στο βορειότερο τμήμα του Δήμου ευρίσκεται η Αρτοτίνα με την
Ιστορική Μονή του Αη – Γιάννη.
Στην Αρτοτίνα γεννήθηκε και στο Μοναστήρι του Αη – Γιάννη διακόνεψε, ο Ήρωας της Επανάστασης Θανάσης Διάκος.
Στο χωριό βρίσκεται επίσης το σπίτι του Οπλαρχηγού της Επανάστασης Σιαφάκα στο οποίο σήμερα
λειτουργεί αξιόλογο Λαογραφικό Μουσείο.
Στο Μοναστήρι του Άι – Γιαννη λειτουργεί Ξενώνας
( ΠΗΓΗ, wikipedia )
ΧΑΝΗ  ΤΗΣ  ΓΡΑΒΙΑΣ
ΧΑΝΗ ΤΗΣ ΓΡΑΒΙΑΣ
Η ΓΚΙΩΝΑ, ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ
——————
ΓΚΙΩΝΑ
 Βρίσκεται στη Φωκίδα, είναι το ψηλότερο βουνό της Στερεάς Ελλάδας, ανάμεσα στο Παρνασσό και τα Βαρδούσια.
 Στις πλαγιές της Γκιώνας φύονται έλατα και κέδροι που μαζί τα αγριολούλουδα, τις αγριοτρανταφυλλιές, τη χλωρίδα και τη πανίδα  της δημιουργούν ένα φανταστικό οικοσύστημα, την «ορεινή Ριβιέρα , την Αλπική Δωρίδα».
Φιλοξενεί όμως και άγρια ζώα (λύκους-αγριογούρουνα-ζαρκάδια και γυπαετούς).
Εκτός όπως από τον οικολογικό  θησαυρό που αναφέραμε, υπάρχει στο υπέδαφός της και ένας άλλος θησαυρός, ένα σημαντικό πέτρωμα που ακούει στο όνομα ο «βωξίτης».
Σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχουν 50 εκατομ τόννοι βωξίτη και στη Γκιώνα τα 45εκατομ.Δηλαδή το 90% του παγκόσμιου βωξίτη, βρίσκεται στα σωθικά της Γκιώνας μας.
Το 85% της παραγωγής του βωξίτη χρησιμοποιείται για να φτιάξουμε το αλουμίνιο και το υπόλοιπο 15% για τσιμέντο ταχείας πήξεως, πυρίμαχα κλπ.
Στη Γκιώνα συγκρούονται τα οικονομικά συμφέροντα με την οικολογία και είναι γνωστό σε όλους μας τι επικρατεί στο τέλος.
Πρέπει να προλάβουμε τη ζημιά από την αλόγιστη χρήση των οκονομικών αυτών συμφερόντων.
Πρέπει να γίνει έλεγχος της αλόγιστης αυτής μεταλλευτικής εκμετάλλευσης και αλλοίωσης της Γκιώνας, της Αλπικής Δωρίδας μας.
Παρατηρούνται αυθαιρεσίες σε βαθμό ασυδοσίας σε ολόκληρο το μηχανισμό εξόρυξης του βωξίτη, απειλές κατά της ζωής των ανθρώπων που θέλουν να προστατέψουν το περιβάλλον.
Όπως είπαμε τα οικονομικά συμφέροντα είναι μεγάλα και η χρήση παραμένει αλόγιστη.Πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή της συνύπαρξης, διότι όλοι έχουν δικαίωμα στη φύση και στην ελευθερία.
 Θαν. Παπαχαραλάμπους
 
*** ~ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ  ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ  2015  :                 
~ Η  Εφημερίδα  μας   ARFARA NEWS  Στο αγιάζι της ενημέρωσης  01  Οκτωβρίου  2015  : http://snsstamoskal.blogspot.gr/2015/10/arfara-news-01-2015.html .-                                                                                                 
~ Η  Εφημερίδα  μας  ARFARA NEWS  Στο  αγιάζι της ενημέρωσης Παρασκευή  02  Οκτωβρίου 2015 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2015/10/arfara-news-02-2015.html .-                 
~ΥΓΕΙΑ για  ΟΛΟΥΣ  μας  Παρασκευή  02  Οκτωβρίου  2015  : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2015/10/02-2015.html .-                    
~Η  Εφημερίδα μας  ARFARA NEWS  Σάββατο  03  Οκτωβρίου  2015 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2015/10/arfara-news-03-2015.html .-                                                                                               
~  Αθλητικό Σαββατοκύριακο 03 , 04  και  05  Οκτωβρίου  2015 : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2015/10/03-04-05-2015.html .-                                                                                                                   
~  Το   αγιάζι  της  ενημέρωσης  Σάββατο  03  Οκτωβρίου  2015:   http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2015/10/03-2015.html .-  
~ Η  Εφημερίδα  μας  ARFARA  NEWS  Στο  αγιάζι της ενημέρωσης  Κυριακή  04  Οκτωβρίου  2015 : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2015/10/arfara-news-04-2015.html .-                                                                                                                   
~ Η  Εφημερίδα  μας  ARFARA NEWS  Δευτέρα 05  Οκτωβρίου  2015 :  http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2015/10/arfara-news-05-2015.html .-                                                                                                            
 ~ Η  Εφημερίδα  μας  ARFARA  NEWS Στο  αγιάζι  της ενημέρωσης  Τρίτη  06  Οκτωβρίου  2015 :  http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2015/10/arfara-news-06-2015.html .-                                                                                                       
 ~ Το  αγιάζι της ενημέρωσης  Τρίτη 06  Οκτωβρίου  2015  : http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2015/10/06-2015.html       .-
~ Η  Εφημερίδα  μας   ARFARA  NEWS   Στο  αγιάζι της  ενημέρωσης   Τετάρτη  07 Οκτωβρίου  2015 :  http://snsarfara.blogspot.gr/2015/10/arfara-news-07-2015.html .-
 ~ Η  Εφημερίδα  μας   ARFARA  NEWS  Στο  αγιάζι  της  ενημέρωσης  Πέμπτη  08  Οκτωβρίου  2015  :  http://stamos-dynami.blogspot.gr/2015/10/arfara-news-08-2015.html .-                                                                                                                    
 ~  Η  Εφημερίδα  μας ARFARA  NEWS  Στο  αγιάζι της ενημέρωσης  Παρασκευή  09  Οκτωβρίου  2015 : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2015/10/arfara-news-09-2015.html .-
 ~ Το  αγιάζι  της  ενημέρωσης  Παρασκευή 09  Οκτωβρίου  2015 : http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2015/10/09-2015.html .-
  ~ Αθλητικό Σαββατοκύριακο  10  και  11  Οκτωβρίου 2015: http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/ .-                                                      
~ Η  Εφημερίδα  μας  ARFARA  NEWS   Στο  αγιάζι της ενημέρωσης  Σάββατο 10  Οκτωβρίου  2015 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2015/10/arfara-news-10-2015.html .-
  ~ΥΓΕΙΑ  για  ΟΛΟΥΣ  μας  Σάββατο  10  Οκτωβρίου  2015  :  http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2015/10/10-2015.html .-
~ΕΛΛΑΔΑ ΠΑΝΤΟΥ Σάββατο  10  Οκτωβρίου 2015  : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2015/10/10-2015.html .-     
 ~ ΕΛΛΑΔΑ  ΠΑΝΤΟΥ  Κυριακή  11  Οκτωβρίου  2015  : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2015/10/11-2015.html .-  
~                                                                                                                                                                                                                                      
 ****   BINTEOΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ...ΒΙΝΤΕΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ:  
1. - Stamatios Skoulikas =  Stamatios Skoulikas  , http://www.youtube.com/stamos01 ,   4385  video.  -    Σταματης Σκουλικας  
2. - Stamos Skoulikas =        Stamos Skoulikas  
http://www.youtube.com/stamatios01   ,    2603 video.     σταμος σκουλικας ,  
3. - Vlasis Skoulikas =   Vlasis Skoulikas , +Stamos ,.
http://www.youtube.com/vlasiskal , =      2606 video. -                 
https://plus.google.com/u/0/+VlasisSkoulikas/posts?csrc=yt&cfem=1  ,.- - βλάσης σκούλικας ,
Σύνολον                                        9580   βίντεο   .-

 ~    http://facebook.com/home.php?=home?#!/?ref=home   , 4564 / 540 /. -    https://www.facebook.com/stamatios.skoulikas ,
https://www.facebook.com/profile.php?id=1037492258 , 529 / 882 -   https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas ,
https://www.facebook.com/arfarakalamatasmessinias   , = ARFARA MESSINIAS    1.321   Arfara Kalamatas Messinias | Facebook ,                        
*** https://www.facebook.com/SYLLOGOS.ARFARON.AG.THEODOROI , «ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ «ΑΡΦΑ ΡΩΝ.-   521 .-       https://twitter.com/  ,   Skoulikas
@stamos01    .  ,,   http://messinia1234.com/?page_id=937  
~ https://www.facebook.com/pages/agios-floros/257560450948935  470. -   ΑΓΙΟΣΦΛΩΡΟΣ     
~ https://www.facebook.com/profile.php?id=100009016280105 .- = Βρωμόβρυσης  Σύλλογος ΔΑΓΡΕ 84 /140 .                
*** http://www.twitter.com/stamos01/  , 685/502/28 , 20,5  χιλ./261 / 11 .-                      

~
   STAMOS -ARFARA -GREECE ,
ΑΡΦΑΡΑ-ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ-ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ,
http:// arfara-messinias-news.blogspot.com ,
stamos-dynami  ,
http://dimmetop.arfara.blogspot.com  ,
Arfara-Messinias  ,
Arfara-Messinias 1 - FOTOS  ,
http://dimmetop.arfara.blogspot.com  ,
Arfara-Messinias 2  ,
http://arfara-messinias-stamos-2010   
***  ~Προγράμματα  κληρώσεων αγώνων ποδοσφαίρου περιόδου  2015-2-16 στην Ελλάδα  , Κυριακή  16  Αυγούστου  2015   : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2015/08/2015-2-16.html .- 
ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 22 ,  23  και  24  Αυγούστου  2015  : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2015/08/22-23-24-2015.html .-
~ΑΘΛΗΤΙΚΟ  ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 5 και  6  ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ  2015   : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2015/09/5-6-2015.html .- 
*** 
~

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου